Культура

Выйшла кніга тапанімічных паданняў «У Лепелі лепей…»

У выдавецтве «Беларусь» выйшла кніга тапанімічных паданняў «У Лепелі лепей…», якую склалі дасведчаныя навукоўцы Т. В. Валодзіна і Т. І. Кухаронак. Выданне адкрывае серыю «Легенды і паданні зямлі беларускай», піша «Звязда».

Сімпатычным і вызначальным эпіграфам адкрываецца кніга «У Лепелі лепей…»: «У сёлаў імёны, як гукі цымбалаў…» (Пятрусь Броўка). Старонкі зборніка, старонкі легенд і паданняў пра ўзнікненне назваў гарадоў і вёсак Беларусі гучаць як сапраўдная музыка. Тут і кароткія кампазіцыі, і сюіты, і іншыя творы, у якіх даецца абгрунтаванне назваў паселішчаў, прыдуманае народам. У прадмове да кнігі гаворыцца: «Народныя аповеды пра ўзнікненне назваў паселішчаў прынята называць тапанімічнымі паданнямі, ад запазычанага з грэчаскай мовы слова «тапонім» («месца», «імя»). Такія паданні часта заснаваны на так званай народнай этымалогіі, а гэта значыць, вытлумачэнне назвы абапіраецца на сугучча з іншымі, зразумелымі словамі ці выразамі. Ну хіба жылі на месцы сучаснага Слоніма сланы? Але ж падабенства слоў дазволіла безыменнаму аўтару пасяліць гэтых жывёл на нашай Гарадзеншчыне. Ці ўзгадаем пра сто лінёў, які нібыта вылавіў нейкі ўмелец на месцы сучаснага Століна.

Частка назваў вёсак ці гарадкоў утварылася ад імёнаў іх першанасельнікаў ці яркіх асоб, як Клімавічы, абавязаныя дужаму Кліму, ці ад вымаўленых кімсьці важных слоў, як Гомель, які атрымаў сваю назву ад воклічаў «Го! Мель!» <…> Тапанімічныя паданні — сапраўды, часцей трагічныя і ў той жа час павучальныя гісторыі, галоўнымі героямі якіх выступаюць не столькі людзі, колькі вернасць і здрада, спагада і злосць, дабро і зло. Але гэта зусім не казкі, іх прыдумвалі і расказваюць не для таго, каб забаўляць каго-небудзь ці прыемна бавіць час. Гэта аповеды з выразнай пазнавальнай і вытлумачальнай мэтай…»

Тэксты, сабраныя ў прыгожа аформленым зборніку (мастак — Г. Каліноўская), знаёмяць нас з паданнямі пра паходжанне назваў наступных паселішчаў: Брэст, Бялынічы, Бяроза, Віцебск, Валожын, Гомель, Добруш, Зэльва, Івацэвічы, Івянец, Калінкавічы, Камянец, Капыль… Тыраж выдання — 1200 экзэмпляраў.

Кнігу «У Лепелі лепей…» можна набыць у кнігарнях ААТ «Белкніга» па ўсёй краіне, а таксама ў кнігарні «Акадэмкніга» па адрасе: Мінск, праспект Незалежнасці, 72.

Каментары

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Як сёння жывуць Кузнечыкі, якія амаль два гады хаваліся ў пасольстве Швецыі, каб не трапіць у кіпцюры сілавікоў?2

Як сёння жывуць Кузнечыкі, якія амаль два гады хаваліся ў пасольстве Швецыі, каб не трапіць у кіпцюры сілавікоў?

Усе навіны →
Усе навіны

Трыбуна стадыёна будучага суперніка мінскага «Дынама» ў еўракубках названа ў гонар футбаліста, які памёр падчас матча

Адказнасць за забойства палкоўніка СБУ Вароніча ў Кіеве ўзяла на сябе неанацысцкая групоўка «База»3

«Я не бачыў нічога такога»: як лялькі Labubu прынеслі шалёны прыбытак3

Мінскае «Дынама» вылецела з кваліфікацыі Лігі чэмпіёнаў у першым раўндзе2

Беларускія мытнікі адказалі на скаргі адносна доўгага афармлення на мяжы2

Сірыйскія ўлады і друзы дамовіліся пра спыненне агню6

У цэнтры Мінска проці начы выстраілася вялізная чарга людзей, некаторыя ў піжамах ВІДЭА4

Другі энергаблок БелАЭС адключылі ад сеткі з-за спрацоўвання сігналізацыі2

У Зімбабвэ жанчына выкрала і згвалтавала былога каханка, каб развеяць вядзьмарства4

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Як сёння жывуць Кузнечыкі, якія амаль два гады хаваліся ў пасольстве Швецыі, каб не трапіць у кіпцюры сілавікоў?2

Як сёння жывуць Кузнечыкі, якія амаль два гады хаваліся ў пасольстве Швецыі, каб не трапіць у кіпцюры сілавікоў?

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць