Навука і тэхналогіі88

Навукоўцы змаглі спыніць працэс старэння ў мышэй і навучыліся кіраваць гэтым працэсам. А што наконт людзей?

Эксперымент паказаў, што старэнне — гэта ўсяго толькі страта клеткамі магчымасці правільна счытваць свой пачатковы геном. Выявілася, што гэты працэс можна аднавіць.

Фота: pixabay

Навукоўцы-генетыкі з Гарвардскага ўніверсітэта правялі доследы на мышах, каб высветліць прычыну старэння арганізма жывых істот і навучыцца кіраваць гэтым працэсам.

Даследаванне паказала, што прычына старэння зусім не змяненне ДНК, як лічылася раней. Усяму віной эпігенетычныя «праграмныя збоі», праз якія клеткі з часам губляюць сувязь з зыходным генетычным матэрыялам. Аднавіць гэтую сувязь можна праз «перазагрузку сістэмы», якая таксама можа павялічыць і працягласць жыцця.

«У генетычным матэрыяле чалавека, ці проста ў геноме, змяшчаецца поўны набор нашай ДНК, які размеркаваны па ўсіх клетках арганізма. Але над геномам існуе яшчэ адзін пласт, які называецца «эпігеном». Ён кантралюе працэс уключэння або выключэння пэўных генаў у тым ці іншым тыпе клетак, і на яго працу на працягу ўсяго жыцця здольныя ўплываць як фактары навакольнага асяроддзя, так і наш лад жыцця. Да гэтага часу заставалася загадкай, ці з'яўляюцца змены эпігенома прычынай старэння», — гаворыцца ў даследаванні.

Для вырашэння загадкі навукоўцы літаральна «прымусілі састарэць» некаторых мышэй шляхам выкарыстання сістэмы «індукавання змен у эпігеноме (Induction of Changes in Epigenome, ICE)». Простымі словамі, яны ўтрая павысілі ў мышэй хуткасць разрыву і аднаўлення ланцужкоў ДНК, тым самым паскорылі іх натуральны працэс старэння. 

Дзякуючы гэтаму, навукоўцы заўважылі, што з часам аднаўленне ДНК усё больш адбывалася насуперак першапачатковым «маладым» геномам, што прыводзіла да «праграмных збояў»: да шасцімесячнага ўзросту ў мышэй з'явіліся фізічныя прыкметы старэння, і іх стан быў значна горшы ў параўнанні з мышамі таго ж узросту, якія не ўдзельнічалі ў эксперыменце.

Затым навукоўцы паспрабавалі зноў «амаладзіць» паддоследных мышэй шляхам ін'екцыі плюрыпатэнтных клетак, якія змяшчаюць гены Oct4, Sox2 і Klf4.

«У выніку ў паддоследных мышэй з'явілася шмат новых аксонаў, дзякуючы якім іх мозг аднавіўся і спыніў дэгенерацыю іншых органаў. Больш за тое, гэта дапамагло аднавіць зрок у старых мышэй, прычым іх зоркасць стала лепшая, чым у маладых мышанят, якія не ўдзельнічалі ў эксперыменце», — адзначаецца ў даследаванні.

Па словах аднаго з аўтараў навуковага адкрыцця прафесара Дэвіда Сінклера з Гарвардскага ўніверсітэта, новыя веды даказваюць існаванне «генетычнай рэзервовай копіі», якой могуць карыстацца многія жывыя арганізмы. Напрыклад, пры страце часткі цела ў многіх жывых істот гэтыя часткі аднаўляюцца: у яшчарак і рыб адрастае хвост, у мышэй — пальцы і г. д.

Прафесар сцвярджае, што хоча ператварыць старэнне ў хваробу. А калі гэта хвароба, значыць, яе можна будзе вылечыць.

«Мы лічым, што выявілі галоўны пульт кіравання, спосаб вярнуць час назад. Затым цела прачнецца, успомніць, як сябе паводзіць, успомніць, як рэгенерыраваць, і зноў стане маладым, нават калі чалавек ужо даволі пажылы і хворы. Гэта таксама азначае, што рак, дыябет і хвароба Альцгеймера могуць мець адну і тую ж асноўную прычыну, якую можна павярнуць назад для лячэння ўзроставых станаў з дапамогай адзінага метаду тэрапіі», — падсумоўвае Сінклер.

На гэты момант вядома, што ўжо пачалося правядзенне доследаў над прыматамі. А наступныя ў чарзе — людзі.

Чытайце яшчэ:

Навукоўцы знайшлі раней невядомыя гены, якія паказваюць, што чалавек усё яшчэ эвалюцыянуе 

Навукоўцы знайшлі арганізм, які можа харчавацца толькі вірусамі

Чаму 3000 гадоў таму чалавечы мозг быў большы 

Каментары8

  • Vir
    26.01.2023
    Kali b piersabytnyja chomosapiensy nie stareli i nie sychodzili, dyk na Ziamli dasiuļ žyli b piersabytnyja liudzi, lazili b pa drevach dy paliavali mamanta. Nie, navat ich, piersabytnych, nie bylo b ! Piersyja adnaklietkavyja dasiuļ by harezničali na marskim dnie.
    • Serge
      26.01.2023
      Vir, так они и так там ползают. Для них ничего и не поменялось
      • Vir
        26.01.2023
        Serge, nia ūsie, toļki samyja tupyja z ich. Na ich pryroda aļbo zabyla, aļbo pakinula na čorny dzieņ... I nie zdarma !
 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

«Забіць яго ці адрэзаць яму яйкі я не рашыўся». Падрабязнасці трагедыі ў Гданьску, дзе ваяр катаваў бойфрэнда, а пасля забіў сябе12

«Забіць яго ці адрэзаць яму яйкі я не рашыўся». Падрабязнасці трагедыі ў Гданьску, дзе ваяр катаваў бойфрэнда, а пасля забіў сябе

Усе навіны →
Усе навіны

«Купалаўцы» анансавалі пачатак новага тэатральнага сезона1

Пасажырка «не ўклалася ў таймінг» падчас санітарнага прыпынку — міжнародны аўтобус паехаў без яе5

Стаў вядомы лёс збеглых дзікабразаў у Рэчыцкім раёне2

Берасцеец увозіў у Польшчу бярозавае палена. Аказалася, гэта костка маманта2

Выдаліў акаўнт, пачысціў тэхніку — і ўсё адно прыйшлі. Мікіта Лосік расказаў, як яго вылічылі сілавікі25

«Белфармацыя» назвала фэйкам інфармацыю пра нібыта недахоп лекаў у краіне

У Вільні збілі журналіста Malanka Media16

Трамп заявіў, што Пуцін і Зяленскі абавязкова сустрэнуцца4

Лукашэнка павесіў адсталыя калгасы на шыі старшыням райвыканкамаў8

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«Забіць яго ці адрэзаць яму яйкі я не рашыўся». Падрабязнасці трагедыі ў Гданьску, дзе ваяр катаваў бойфрэнда, а пасля забіў сябе12

«Забіць яго ці адрэзаць яму яйкі я не рашыўся». Падрабязнасці трагедыі ў Гданьску, дзе ваяр катаваў бойфрэнда, а пасля забіў сябе

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць