Мова77

Мовазнаўцы вызначыліся, як пісаць некаторыя тэрміны па-беларуску

Многія з гэтых слоў тычацца прыроды.

У Беларусі на працягу некалькіх гадоў працуюць над электронным варыянтам Беларускай энцыклапедыі. Пакуль у ім 10 раздзелаў на трох мовах — беларускай, рускай і англійскай.

Пра тое, якія пытанні, звязаныя з беларускай мовай, давялося вырашаць вучоным, на прэс-канферэнцыі расказаў дырэктар Інстытута мовазнаўства Ігар Капылоў.

Па яго словах, да сёння застаецца шмат нявырашаных пытанняў з тэрміналогіяй. Асабліва шмат іх было пры стварэнні артыкулаў для раздзела «Прырода».

Капылоў адзначыў, што многія тэрміналагічныя абазначэнні раслін да апошняга часу не былі адаптаваныя ў беларускай мове. Напрыклад, такія назвы лішайнікаў, як аліксорыя (лат — Alyxoria), артатэліум (лат. Arthothelium), басэдына (лат. Bacidina), плеўрастыкта (лет — Pleurosticta).

Belarusian encyclopedia беларуская энцыклапедыя Белорусская энциклопедия
Пачатковая старонка праекта «Беларуская энцыклапедыя».

Вучоныя вырашалі таксама, як лепш пісаць асобныя спалучэнні слоў, якія людзі пішуць па-рознаму:

«У розных пісьмовых тэкстах сустракаліся варыянты напісання са словамі «асобы», «асаблівы»: «асобы» або «асаблівы» атрад, «асобае» або «асаблівае» злучэнне.

Правёўшы адпаведны аналіз, прынялі рашэнне, што трэба ўжываць спалучэнне «асобы атрад», «асобае злучэнне».

Іншая сітуацыя з рускім «особо охраняемые природные территории». У моўнай практыцы зафіксавана некалькі варыянтаў: «асоба ахоўваемыя тэрыторыі», «асабліва ахоўныя тэрыторыі», «асоба ахоўныя тэрыторыі». Ні адзін з існуючых варыянтаў наш калектыў не прыняў.

Быў выпрацаваны варыянт з улікам асаблівасцей ужывання дзеепрыметнікаў у беларускай мове. Было прапанавана «асабліва ахаваныя прыродныя тэрыторыі».

Тым больш, што гэты варыянт ужо быў зацверджаны пры перакладзе Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб нетрах».

Былі пытанні і адносна некаторых назваў рыбы, напрыклад, «уклейка». Вучоныя прапанавалі ўжыць нацыянальны варыянт — «верхаводка».

Вяліся дыскусіі і адносна словазлучэння «коровой слой лишайников». У выніку прыйшлі да таго, што правільны пераклад — «каравы слой».

Пры працы над раздзелам па гісторыі вучоным-мовазнаўцам давялося таксама вырашаць пытанні з перакладам некаторых назваў і тэрмінаў, якія былі толькі на нямецкай мове. «Давялося нават выпраўляць некаторыя памылкі, нерасчытаныя літары ў назвах на нямецкай мове», — заўважыў Капылоў.

Каментары7

  • Pcič
    14.11.2024
    Даруйце, у гэтым каментары слова "русізм" не пісаў, у мяне было больш падыходзячае слова, а гэта праца мясцовага мадэратара.
  • .
    14.11.2024
    Малайцы, што распрацоўваюць навуковую тэрміналогію.

    А вось з гісторыяй сумна, новыя тэндэнцыі:
    "Анексіраваны Польшчай Заходні рэгіён Беларусі (1921–1939 гг.)"

    У Расейскай Імперыі і Савецкім Саюзе мы "у складзе", а ў гэтым выпадку "анэксія".
    Тыпа: "нашы слаўныя партызаны", "іх ганебныя тэрарысты".

    І першапачаткова адчыняецца "Рус" версія энцыклапедыі.
  • Гжэчны літвін
    14.11.2024
    [Рэд. выдалена]
 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Калі вы ў Літве, то можаце за хвіліну падтрымаць «Нашу Ніву» падаходным падаткам, не патраціўшы сваіх грошай. Вось як

Калі вы ў Літве, то можаце за хвіліну падтрымаць «Нашу Ніву» падаходным падаткам, не патраціўшы сваіх грошай. Вось як

Усе навіны →
Усе навіны

«Горш за Мюнхен». Рэакцыя еўрапейскіх палітыкаў на заявы Трампа аб перамовах з Пуціным59

Не рэстаўрацыя, а пасмешышча. У Ружанах «зарэстаўравалі» рэзідэнцыю Сапегаў13

Сядзенні ў самалётах стануць двухпавярховымі? Airbus стварае інавацыйны дызайн13

Штосьці ўзарвалася над Гомелем. Магчыма, чарговы расійскі шахед збіўся з дарогі7

«Лукашэнка нічога не атрымаў за гэты абмен». Па палітвязняў у Мінск прыязджаў супрацоўнік Дзярждэпа Крыс Сміт22

Вызвалены ў Беларусі амерыканец — не адвакат Юрась Зянковіч5

Расія не можа з-за санкцый прадаць мільёны барэляў нафты і рыхтуецца скарачаць здабычу12

Трамп і Зяленскі расказалі, пра што сёння размаўлялі паміж сабой па тэлефоне3

Сабачка Жужа больш не жыве на запраўцы — яе забралі ў дом7

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Калі вы ў Літве, то можаце за хвіліну падтрымаць «Нашу Ніву» падаходным падаткам, не патраціўшы сваіх грошай. Вось як

Калі вы ў Літве, то можаце за хвіліну падтрымаць «Нашу Ніву» падаходным падаткам, не патраціўшы сваіх грошай. Вось як

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць