Дачка памерлага каліноўца працягвае яго справу

Вольга расказвае, што арганізацыю «Сашко» распачынаў яе бацька, Аляксандр Царук, для якога «Сашко» было франтавым пазыўным. 

Аляксандр вярнуўся з вайны летам 2022-га. Сутыкнуўся і з фізічнымі, і з псіхалагічнымі наступствамі фронту. У мужчыны выявілі разбурэнне тазасцёгнавага сустава, моцна балела сцягно, а таксама, кажа Вольга, у яго былі прыкметы посттраўматычнага разладу.

Па сабе і сваіх саслужыўцах былы ваяр адчуваў — патрэбная дапамога:

«Да яго неаднаразова прыязджалі пабрацімы з вайны, жылі ў яго. Адзін з іх, дарэчы, хацеў атрымаць літоўскую візу, але яму адмовілі. Бацька гутарыў з імі і бачыў, якая ім трэба дапамога. Перш за ўсё, гаворка пра псіхолага, да якога варта было ісці і яму самому.

І ў 2023-м бацька стварыў нашу арганізацыю, а яшчэ да гэтага ён ладзіў вечар памяці па [загінулым дабраахвотніку Паўлу] «Волату». Усё ўжо было аформлена, адзінае, што спачатку арганізацыя называлася Krait, гэта пазней я памяняла назву».

Былым ваярам звычайна патрэбна дапамога з псіхалагічнай падтрымкай, легалізацыяй ды рэабілітацыяй. Шмат у каго ёсць жонкі і дзеці, якіх таксама трэба падтрымаць.

Павялічыць

Сам Аляксандр Царук памёр ад раку 13 красавіка 2024 года. Вольга згадвае бацьку як вельмі адкрытага, добрага і таварыскага чалавека:

«Калі ён прыехаў з вайны і мы яго сустракалі на віленскім аўтавакзале, прыйшлі не толькі яго сябры, але і знаёмыя, з якімі ён нават не камунікаваў шчыльна. Але пры гэтым бацька быў вельмі сціплы, ніколі не казаў адкрыта пра свае праблемы. Калі ў яго пыталіся, як справы, заўжды адказваў, што ўсё добра. 

Нават калі яму паставілі анкалагічны дыягназ, ён імкнуўся нікому пра гэта не казаць, і ў мяне пазней пыталіся людзі, чаму я ім не расказвала пра яго хваробу. Адзінае, што пасля аперацыі бацька адкрыў збор, таму што не мог працаваць, хаця працаваў да апошняга».

Для Вольгі гісторыя бацькі — прыклад таго, якія складанасці могуць напаткаць ветэрана ў мірным жыцці:

«Думаю, мой бацька не вытрымліваў псіхалагічнага цяжару. У яго было нешта накшталт дэпрэсіі, хаця ён і казаў, што ўсё добра. Так разумею, яму быў патрэбны псіхолаг яшчэ тады, калі ён толькі прыехаў з вайны, але бацька заўжды казаў, што псіхолаг яму не трэба. Трэба было данесці да яго, што гэта не так.

Я гутарыла з ім, каб падтрымаць, да яго прыходзілі сябры. Але я бачыла, што і яму, і іншым ветэранам цяжка. Не хаваю, што ў бацькі былі і праблемы з алкаголем, пра гэта пісалі ў прэсе. Усё гэта існуе, таму трэба не замоўчваць такія праблемы і дапамагаць людзям, каб яны не зачыняліся ў сабе».

Вольга — палітуцякачка, як і яе бацька. Яна жыве ў Літве з дачкой, сумяшчае справы арганізацыі з іншай працай і навучаннем у Ковенскай інжынернай калегіі.

Па даных Вольгі, у Літве цяпер жыве каля 40 беларусаў, якія паехалі ваяваць супраць Расіі пасля пачатку поўнамаштабнай вайны. Гэта і былыя каліноўцы, і добраахвотнікі з іншых падраздзяленняў. Жанчына кажа, што ёй важна працягнуць справу бацькі па дапамозе ім. 

Павялічыць

Жанчына расказвае: калі ветэраны прыязджаюць з фронту, ім патрэбны час, каб звыкнуцца з мірным жыццём. Трэба перастройвацца, наладжваць побыт і зносіны з людзьмі, а ўспаміны накладваюць на ўсё гэта адбітак. 

«Грамадства іх не надта прымае. І вось ты бачыш, што гэты ветэран знешне адкрыты да ўсіх, але прыходзіць дахаты і замыкаецца ў сабе. Усё гэта назапашваецца як снежны камяк, і не ўсе могуць пражыць гэтыя пачуцці, некаторыя сканчваюць жыццё самагубствам.

Для мяне добраахвотнікі — гэта героі, якія паехалі ваяваць за Беларусь, бо разумеюць, што на ўкраінскім фронце наш вораг. А людзі гэта не заўжды разумеюць, называюць іх наймітамі і ваякамі. Так што трэба даносіць грамадству, што ветэраны — нармальныя людзі са сваімі клопатамі, і яны зрабілі выбар, які магчымы не для кожнага, для гэтага выбару трэба мець стрыжань унутры», — разважае Вольга.

Яна ўспамінае гісторыю ветэрана, які так і не знайшоў сабе месца за межамі фронту. Гэта быў саслужывец яе бацькі, немалады мужчына — яму было за 50 гадоў.

Той чалавек хацеў звальняцца з арміі, пераязджаць у Літву і працаваць там, у Беларусі яму было б небяспечна. Ветэран падаўся на атрыманне літоўскай візы, бо не здолеў бы працаваць у Літве па польскай візе. Паводле словаў Вольгі, пасярэдніцкая арганізацыя адмовіла яму ў лісце да літоўскага МЗС, бо ён раней працаваў вартаўніком у дзяржаўнай установе ў Беларусі. Таму той немалады чалавек быў вымушаны вяртацца на фронт і ваяваць далей.

Цяпер на сайце «Сашко» адкрытыя два грашовыя зборы. Першы з іх — збор на падарункі для 11 дзяцей ветэранаў, якія жывуць у Літве. Запланаваны бюджэт у 1200 еўра: Вольга кажа, што калі атрымаецца сабраць больш, рэшту перададуць на падарункі дзецям ветэранаў у Польшчы.

Таксама ідзе збор 3000 еўра на псіхалагічную дапамогу жонкам і партнёркам ветэранаў:

«Ім таксама складана будаваць з ветэранам адносіны і сумеснае жыццё. Ёсць шмат праблем у побыце і ва ўзаемаразуменні, узнікаюць нязгоды. Разумееш, што трэба перш за ўсё падтрымаць яго, а табе хто дапаможа? Што рабіць са сваімі перажываннямі і як гэта ўсё пражыць? І вось мы цяпер жадаем дапамагчы шасці такім жанчынам».

Ветэраны — звычайныя мірныя людзі, кажа Вольга, якім трэба дапамагчы стаць на ногі, і гэта не ў матэрыяльным сэнсе, а парадай ці справай. Магчыма, трэба ўзяць такога чалавека на працу, вырашыць яго медычныя пытанні, пакуль ён не легалізаваўся. Вольга з паплечнікамі гатовая ў гэтым дапамагчы.

Паўдзельнічаць у зборах «Сашко» можна на сайце арганізацыі.

• 14
• 0
• 2
• 2
• 0
• 2
• 0
• 7