Выдавецтва «Тэхналогія» выдала кнігу-боль, кнігу-рэквіем габрэйскага пісьменніка Гірша Смоляра «Менскае гета» ў перакладзе з ангельскай на беларускую мову Міколы Гілевіча, піша bellit.info.
«Гэтая кніга, напісаная былым актывістам габрэйскага супраціву, надзвычай цікавая як жывое сведчанне аднаго з нешматлікіх ацалелых гетаўцаў, — гаворыцца ў анатацыі да выдання. — Гірш Смоляр разглядае трагічную гісторыю Менскага гета ў кантэксце агульнай палітыкі нацыстаў у дачыненні да габрэяў у Еўропе, а таксама спрабуе праліць святло на такія маладаследаваныя моманты, як дачыненні гетаўскага падполля з пазагетаўскім, стасункі габрэйскіх партызанаў з Цэнтральным штабам партызанскага руху, антысеміцкія кампаніі ў першыя паваенныя гады».
Гірш Смоляр, у савецкай традыцыі Рыгор Смоляр (1905—1993) быў удзельнікам камуністычнага руху ў Заходняй Беларусі, жыў у Варшаве, Беластоку, Лодзі, Вільні; некалькі разоў быў арыштаваны і сядзеў у турме.
Падчас нямецкай акупацыі апынуўся ў акупацыі ў Менску. Браў актыўны ўдзел у арганізацыі камуністычнага руху ў Менскім гета і стаў адным з яго кіраўнікоў. Устанавіў сувязі з падполлем у беларускай частцы горада, у тым ліку з сакратаром падпольнага Мінскага гаркама кампартыі Ісаям Казінцом. Падполле паставіла за мэту вывад максімальнай колькасці вязняў гета да партызан у лясы; у 1942—1944 гадах менскія габрэі склалі ядро сямі партызанскіх атрадаў. Летам 1943 года Смоляр збег з гета і стаў камісарам партызанскага атрада імя Сяргея Лазо, жыў у Налібоцкай пушчы.
Пасля вайны па заданні ўладаў СССР жыў у Польшчы. У час антысеміцкай кампаніі 1968 года Смоляр быў звольнены з усіх пастоў і выключаны з партыі, а яго сыны арыштаваны. У 1971 годзе ён выехаў у Ізраіль.
Цяпер чытаюць
«Хачу ўзяць інтэрв’ю» — «Не» — «Давайце я вас сфатаграфую» — «Не». Бяляцкі расказаў пра сустрэчу ў калоніі з Пратасевічам4
Каментары