У канцы кастрычніка, пачатку лістапада ў календары сучаснага чалавека змагаюцца жалоба і пляскі на касцях.
Вам ніколі не кідалася ў вочы максімальная, за ўсімі мерамі прыстойнасці блюзнерскасць Гэлоўіна — маркетынгавага «свята», што прыйшло да нас праз галівудскія фільмы і амерыканскую поп-культуру?
На мяжы кастрычніка і лістапада ў Беларусі традыцыйна жалобны час. Праваслаўныя адзначаюць Дзмітраўскія дзяды, каталікі шануюць памяць памерлых вернікаў 2 лістапада. На гэта ж пасля ХХ стагоддзя наклаўся дзень памяці ахвяраў палітычных рэпрэсій, які адзначаецца на гадавіну масавых растрэлаў 29–30 кастрычніка 1937 г.
І пасярод гэтага офісны планктон па ўсім свеце, ад Нью-Ёрку да Масквы, бессэнсоўна апранаецца ў нечысць, п’е і гуляе карга-культавае матэрыялістычнае гульбішча, даўно пазбаўленае хоць малейшага асэнсавання, хоць малейшай рэфлексіі.
Свята, адзіны змест якога — оргія спажывальніцтва па чужых культурных шаблонах. Мы хочам быць як у амерыканскіх мультыках, хочам быць як у рэкламе па тэлевізары. Trick or treat!
За апошнія дваццаць гадоў на постсавецкай прасторы з’явіліся і іншыя падобныя транснацыянальныя маркетынгавыя святы: «Дзень Святога Валянціна» для рамантыкаў, «Дзень Святога Патрыка» для аматараў піва. Хрысціянскае Свята Нараджэння Божага, хоць пакуль і мае для нас змястоўнасць, таксама няўхільна набывае маркетынгавы спажывецкі характар.
Але
камерцыялізаваны Гэлоўін з ягонымі супольнымі з Дзядамі забытымі паганскімі каранямі — гэта нейкі яскрава пахабны прыклад, гэта нібы наўмысны выклік святому, наўмысны заклік да пляскі на касцях уласных продкаў, уласнай гісторыі і ўласнай культуры.
Мне складана ўявіць сабе чалавека, які ў выходныя пойдзе на магілу сваёй бабулі альбо жалобным шэсцем у Курапаты, а ў пятніцу перад гэтым да чарцей нап’ецца ў касцюме вупыра на Halloween Party. Вам не?
Цяпер чытаюць
«Хачу ўзяць інтэрв’ю» — «Не» — «Давайце я вас сфатаграфую» — «Не». Бяляцкі расказаў пра сустрэчу ў калоніі з Пратасевічам5
Каментары