Галоўнае з вялікага інтэрв'ю Зяленскага чатыром расійскім журналістам, якое ўжо забаронена ў Расіі
Гэтае інтэрв'ю Уладзіміра Зяленскага экс-галоўрэду «Дождя» Ціхану Дзядко, журналісту і пісьменніку Міхаілу Зыгару, галоўнаму рэдактару «Медузы» Івану Калпакову і спецкору «Коммерсанта» Уладзіміру Салаўёву ўжо забараніў распаўсюджваць у Расеі «Раскамнагляд».
Прыводзім тут толькі некаторыя цытаты прэзідэнта Украіны. А інтэрв'ю цалкам вы можаце паглядзець у відэафармаце.
Пра палонных
«Інфармацыю па абменнаму фонду… Нам няма чаго хаваць. Я не ведаю, наколькі яна публічная, я, шчыра кажучы, пакуль не задаваўся гэтым пытаннем. Але бог яго ведае, ці трэба яно ім. Я проста не ўпэўнены, што ім гэтыя спісы [наогул] трэба. Таму што, як толькі з'яўляюцца [у пабліку] нейкія гэтыя пацаны [гэта значыць расейскія жаўнеры] — там [жа] проста дзеці… Асабліва вось гэтыя — 2003-2004 год… Я наогул здзіўлены… У некаторых з нас нейкія перыяды ў жыцці скончыліся ў 2003-2004-м. Там людзі такога года нараджэння.
Я таму думаю, што яны не хочуць паказваць, што з трупамі. <…> Мы хочам іх перадаць, мы хочам аддаваць. Мы не хочам трымаць трупы, вы ж выдатна разумееце. Мы хочам, каб яны з'ехалі. Яны спачатку адмаўляліся, потым там яшчэ нешта. Потым нейкія мяхі нам прапаноўвалі. Слухайце, ну гэта ўсё выглядае, ну… Я нават не ведаю… Ведаеце, у нас ва ўсіх, напэўна, нешта ў жыцці было, калі сыходзілі людзі — нават не блізкія людзі, не родныя… Слухайце, нават калі сабака ці котка памірае, так не паступаюць. Гэта ўвогуле, як… Гэта смеццевыя пакеты.
Я не разумею, шчыра, што думаюць людзі. А асабліва — што думаюць бацькі гэтых дзяцей. Я не разумею. Я б проста… Я б падпаліў усё, што мог бы. Вось у мяне б жыў нейкі дэпутат побач… І я вам кажу абсалютна адкрыта. Я ў прынцыпе такім чалавекам быў і да прэзідэнцтва. У нас бы людзі набілі морду такому кіраўніку раёна ці чагосьці — калі прывезлі ў мяху нешта ці не хацелі забіраць. Або схавалі. <…>
Гэта я вам кажу як прэзідэнт краіны, якая ваюе з рускімі салдатамі, якія сюды прыйшлі, і мы іх ненавідзім, тое, што яны робяць. Але я… Паслухайце … Ну ў нянавісці… Гэта вайна. Але гэта ж не быдла! Гэта ж не быдла, і таму гэта ўсё мяне вельмі, вядома…
Чаму гэта страшна ўсё? Я вам скажу. Страшна, бо калі стаўленне такое да сваіх, то якое ж стаўленне да ўсіх іншых? А мы дакладна не свае для ўрада Расіі. Вось гэта страшна.
Я лічу, што гэта дзікунства. І ўсё гэта дрэнна скончыцца. Для Украіны мы разумеем у імя чаго, а што ў вас…
Я не хачу вас крыўдзіць. Прабачце, калі я буду казаць «у вас». Я проста не ведаю, як па-іншаму сказаць. Кажу як ёсць. Тое, што ў вас адбываецца ў краіне, у Расеі, — для мяне гэта незразумелая гісторыя. Трагедыя. Так, трагедыя. Якая ўплывае на нас».
Пра напад на Львоў
«Вось проста з нейкай прычыны ўчора прыляцелі шэсць ракет у Львоў. Шэсць крылатых ракет! Ну, па нейкай прычыне. Нешта там ваенізаванае яны шукалі… Што зрабілі? Б'юць там па розных нафтаскладах, нафтабазах. Выдатна разумеюць, што цяпер пасяўная. Якое дачыненне гэта мае… Нават калі б яны былі пра нейкія мілітарызаваныя гісторыі і дзеянні… Якое дачыненне да пасяўной? Украіна корміць частку Еўропы, палову арабскага свету. Вы ж з арабамі ў добрых адносінах — сама ж Расійская Федэрацыя. Ні ў туркаў, ні ў каго сланечнікавага алею, збожжа, нічога няма. Мала таго, нельга нават сказаць, чаму гэта праўда. Не далі ж вывезці Грузіі збожжа. Проста не далі вывезці. Для гэтых краін не далі вывезці».
Пра наступствы
«Сёння, за гэты месяц, адбыўся глабальны, гістарычны, культурны раскол. Глабальны. Гэта не проста вайна. Я лічу, што гэта ўсё значна горш.
Глядзіце, я вам так скажу: яшчэ некалькі месяцаў, і ў кожнага ў сям'і будзе страта — тая ці іншая. Выгналі, паранілі, у дзіцяці нешта адбылося, пераехаў чалавек, з'ехаў у Польшчу, з'ехаў у Балгарыю, з'ехаў у іншую [краіну], не знайшоў працу або знайшоў працу, усё роўна. Няважна. Спалохаўся. Дзіця стала заікацца з-за выбухаў, бог яго ведае. Ва ўсіх будзе ў сям'і нейкае гора. Нейкае гора. Вядома, не Другая Сусветная вайна. Вядома, не гады акупацыі. Мы [праўда яшчэ] не скончылі, таму… Але і тэхналогіі іншыя».
Пра рускую мову
«Нянавісць да ўсяго рускага будзе расці адназначна.
Горш за ўсё рускай мове зрабіў Уладзімір Уладзіміравіч Пуцін. Я лічу, непапраўную шкоду. Вядома, людзі будуць саромецца за межамі Расеі часам казаць недзе па-расейску. Так і будзе.
Такое адбывалася пасля той ці іншай вайны, вынікам якой быў прызнаны канкрэтны агрэсар у свеце. Вось і ўсё. Таму непапраўнасць гэтага ён дакладна зрабіў. На доўгія гады дакладна».
Пра байкот
«Наконт спартоўцаў. Вы сказалі, байкатаваць ці не, так? Глядзіце, я лічу, што ты не можаш адчуць гэты боль, які [адчулі] мы — але ты павінен хаця б ведаць. Хаця б ведаць і адчуць на сабе хоць які-небудзь дыскамфорт. Тады ты зможаш зразумець, што ты не такі, як усе. А цябе твой урад узяў без бою. І таму міжнароднае байкатаванне тых ці іншых расійскіх спартсменаў, якія не маюць да палітыкі ніякага дачынення, — рашэнне правільнае. Таму што, на жаль, яны маюць дачыненне. Яны, можа быць, нават не адчуваюць гэта да канца, так? Але яны павінны гэта зразумець, што яны — інструмент міжнароднага іміджу краіны.
Таму байкатаванне — менавіта для таго, каб зразумелі, што калі там паміраюць, вам павінна быць хаця б дыскамфортна».
Аб планах Расіі
«Вы ведаеце, так, што мы знайшлі парадную форму вайскоўцаў? Я не ведаю, вядома вам гэта ці не, але вельмі смешна, як яны рыхтаваліся. Смешна, калі б не было так трагічна, так. Парад на Майдане незалежнасці [у Кіеве]. Увогуле, вось — танкамі прайсці на трэці ці чацвёрты дзень [вайны]. І вось…»
Пра перамовы ў Беларусі і Лукашэнку
«Расейскі бок у першую сустрэчу ў Беларусі… На якую я пагадзіўся, каб наша група паехала, таму што я даўно казаў, што [бакам] трэба размаўляць — яшчэ да вайны. Я не супраць гэтых размоў, абы быў вынік…
Расейскі бок адчувае перамогу ў тым, што гэтая сустрэча адбылася, што гэта дадае нейкую суб'ектнасць Аляксандру Рыгоравічу Лукашэнку… Ды на здароўе. Калі мы можам скончыць вайну, а Аляксандр Рыгоравіч будзе адчуваць ад гэтага, што ён зноў у доме гаспадар — ды на здароўе. Мне, шчыра кажучы, усё роўна. Гэта ўвогуле выбар беларусаў, а дакладна не наш. Таму я пагадзіўся, калі будзе прадметная ў іх сустрэча.
Сустрэча атрымалася. Прадметнай я б яе не назваў. Наш бок сказаў, што фраз пра «дэмілітарызацыю і дэнацыфікацыю» не можа быць, нас гэтыя пункты наогул не цікавяць.
Што тычыцца [трэцяга] пункта абароны рускай мовы… Не ведаю, ці данеслі яны ўсе мае аргументы… Кожны наступны дзень вайны ставіць пад пытанне наогул разуменне, што такое руская мова. Гэта значыць людзі гэтага не будуць хацець. Людзі не будуць хацець чытаць, глядзець кіно, размаўляць. Ну, я вам проста кажу, як гэта… Што гэта выклікае, разумееце? Нават тое, што можа камусьці вельмі падабалася — але калі яго вельмі шмат, то яно назад выходзіць. Яшчэ і праз кроў гэта нам перадалі — любоў да рускай мовы.
Вось. Таму гэта вельмі сур'ёзны момант. Значыць, гэта што тычыцца рускай мовы. Маё меркаванне было наступнае: я хацеў зрэзаць наогул гэтую пастаянную аргументацыю з нагоды таго, што — як, што, якую мову… У нас усе гавораць, як хочуць, на любой мове. У нас больш за 100 нацыянальнасцяў жыве ў краіне. Таму мы сказалі, што толькі люстраная павага. Дамова аб люстраной павазе да гісторыі, моў, культурных каштоўнасцяў з усімі суседзямі. Гэта я прымаю».
Пра галоўны пункт перамоваў з Расеяй
«Гарантыі бяспекі і нейтралітэт, бяз'ядзерны статус нашай дзяржавы. Мы гатовыя на яго ісці. Гэта самы галоўны пункт. Гэта быў першы прынцыповы пункт для Расійскай Федэрацыі, наколькі я памятаю. І наколькі мне памятаецца, яны з-за гэтага пачалі вайну. Гэта цяпер яны сталі ва ўльтыматумы дадаваць пункты — а [спачатку] яны сказалі, што пашыраецца NATO. І каб была бязблокавасць — каб, уласна кажучы, у Канстытуцыі Украіны была бязблокавасць. А потым вырашылі ісці кудысьці. «Мы не згодныя, куды вы ідзяце, і гэта па-за нашымі дамоўленасцямі з Захадам, якім ужо столькі гадоў. Таму пытанне гэта галоўнае, і з-за гэтага мы абараняем сваю бяспеку», — сказала Расійская Федэрацыя. Таму гэты пункт — пункт гарантый бяспекі для Украіны. А паколькі яны кажуць, што гэта і для іх [гарантыі бяспекі], ён зразумелы мне, і яго абмяркоўваюць. Ён глыбока прапрацаваны, але мяне цікавіць, каб гэта не была яшчэ адна паперка а-ля Будапешцкі мемарандум і гэтак далей.
Таму нас цікавіць, каб гэтая папера ператварылася ў сур'ёзную дамову, якая будзе падпісаная… Гэта я зараз перайду да рэферэндуму. Які будзе падпісаны там, дзе пункты гарантый бяспекі, усімі гарантамі гэтай бяспекі. Ён абавязкова павінен быць ратыфікаваны парламентамі краін-гарантаў, гэта два. І абавязкова павінен быць рэферэндум ва Украіне».
Аўтаслесар, афіцыянт, танцор у Тайландзе, ролі ў «Мухтары» і «Сватах». Пяць фактаў пра новага міністра культуры Чарнецкага7
Каментары