Mova1919

Biełaruskaja mapa, abo Dzie moj kraj?

— Znaješ, a vied́ ja tožie iz dierievni prijechał. Tam-to vsie po-biełorusski razhovarivali. A zdieś kak umieješ, tak i hovoriš. Liš by kto poniał, — skazaŭ, nibyta apraŭdvajučysia, mnie niekali adzin vypadkova sustrety mužčyna, nievyraznaha sacyjalnaha statusu. — Ja by tožie razmaŭlaŭ, jeśli by vsie razhovarivali.

A zusim niadaŭna jašče adzin typ, vidavočna biazdomny, paprasiŭšy dapić butelečku «Koły» i pačuŭšy ŭ adkaz «kali łaska», ździŭlena adkazaŭ nievyraznaje «dziakuj». I dadaŭ: «Univiersitiet?.."

U vypadkach razmovy z pradstaŭnikami śfiery pasłuhaŭ biełaruskaj u adkaz nie pačuješ, zatoje złoviš na sabie łahodna-varožy pozirk, nibyta ŭ dušy surazmoŭcy sutykajucca radaść, vyklikanaja rodnymi hukami, i ŭbity prapahandaj lohki strach adnačasova.

Voś tak i žyvu, pryjazdžajučy na Baćkaŭščynu i nie razumiejučy, vorah ja, «studzient» abo «siektant», jak nazvaŭ mianie były adnakłaśnik. Jon ža skončyŭ PTV i viedaje, što «biełaruskamoŭnyja» — heta adhalinavańnie pratestanckaj carkvy, ci prosta «siektanty».

Ź inšaha boku, voś pryjazdžaju ŭ Minsk, zachodžu ŭ kaviarniu, kramu dyzajnierskich rečaŭ, kniharniu — i baču zusim inšaje, rodnaje, zvykłaje. Pavahu. Da kultury, ludziej, knih i mastakoŭ. Spačuvańnie «pracoŭnamu kłasu», sacyjalnym pracaŭnikam. Adčuvaju nianaviść — i heta važna! — da sieksotaŭ dy inšych z hetaje piasočnicy. Bol za Radzimu, jaki pieramiažoŭvajecca to z adčajem, to z nadziejaj. Ja čuju ludziej, jakija hanaracca sami saboju i jakim nie soramna pierad saboju.

Mova ŭ takich miescach — statusny pryvilej. Za rečy, zroblenyja rukami biełarusaŭ, vystaŭlajucca adpaviednyja jeŭrapiejskija ceny, jak pašana tvorčaści. Za kavu, jakuju pryniasuć sa słovami «častujciesia na zdaroŭje» spytajuć bolej, čym prosta za «kofie». Ale kniha, jakaja źmiaščaje dźvie biełaruskija movy (taraškievicu i łacinku), pradajecca za simvaličnuju sumu, bo heta duchoŭny skarb — jon nie maje cany.

Paśla takoj Biełarusi pačuvaješsia lepiej. Ale voś u žyćcio ŭryvajecca hipierrealnaść.

I tut vielmi cikava, bo novyja mapy ad «Jabłyka» j «Nokii» viedajuć u Biełarusi tolki MKAD dy čatyry darohi, jakimi možna dajechać da Ukrainy j Rasii. Sajty šmatlikich suśvietnych brendaŭ prapanujuć abrać krainu dla servisnaha absłuhoŭvańnia svaich tavaraŭ, pakazvajučy suśvietnuju mapu, dzie, vybraŭšy jeŭrapiejski, azijacki ci luby inšy rehijon, ty nikoli nie znojdzieš Biełarusi. I ja, žyvučy ŭ Litvie, zadumvajusia: «Voś kraina, dzie j troch miljonaŭ ludziej nie naličyš, maładaja, jak i Biełaruś, ale dla jaje jość usie pasłuhi ŭ śviecie. A dla majoj krainy niama ničoha, akramia prapanovaŭ z uschodnich dalahladaŭ. Moža, jana ŭsio ž nie isnuje, kali vialikija transkantynientalnyja karparacyi nie zaŭvažajuć rynku pamieram amal u dziesiać miljonaŭ čałaviek?» I robicca sumna. Źbivajusia z pantałyku.

Tady ja adkryvaju sacyjalnyja sietki, dzie kryvym adbitkam rečaisnaści jość rodnaja mova interfejsu i kantekstavaja rekłama prapanuje pasłuhi dla biełarusaŭ, dyj samich ziemlakoŭ bačna našmat vyraźniej. Jany abmiarkoŭvajuć padziei, spračajucca pra ŭsio na śviecie j radyja, što choć tut im nichto nie zaminaje. Za imi prosta sočać, ale heta niavažna. Voś pierad vychadam vośmaj «vindy» šmat było radaści, bo supracoŭniki «Majkrasofta» abiacali, što budzie mova i dla nas. Ale vyjšła AS, a tam znoŭ ni nas na mapie, ni movy na ekranie. Pažartavali? Nie adkazvajuć na pytańni. Moža, spałochalisia?

Moža, heta nie kraina biełarusaŭ, a čyjaści inšaja? Moža, niezdarma «Baćkaŭščyna» hučyć užo krychu ździekliva, a «Radzima» — krychu pa-rasijsku? I navat biełaruskaja rekłama na biłbordach: «ma—ma=mo-va//Lubiš mamu?» — naściarožvaje, bo heta chacia j vielmi miła, ale vielmi niebiaśpiečna. Niaŭžo ludzi sami ŭžo nie zdolnyja hetaha zrazumieć, i im treba pra heta nahadvać? Ci prosta movu tak bulvarna sprabujuć pierafarbavać z bieł-čyrvona-biełych u čyrvona-zialonyja kolery?

Kamientary19

 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

«Hanna adkazała: «Tak!» Vital Hurkoŭ zrabiŭ prapanovu ruki i serca. Chto ž niaviesta?8

«Hanna adkazała: «Tak!» Vital Hurkoŭ zrabiŭ prapanovu ruki i serca. Chto ž niaviesta?

Usie naviny →
Usie naviny

U Biełarusi apošnim časam stali aktyŭniej sudzić za ŭdzieł u pratestach5

U Baranavickim rajonie žychary skardziacca na kramu, u jakoj «niemahčyma patracić hrošy»5

U Rasii zastreliŭsia ministr transpartu, źniaty z pasady siońnia ranicaj2

Cichanoŭski: Ja ž nie viedaŭ, što ludzi bajacca pakazvać tvary i bajacca za svaich svajakoŭ! Ja nabivaju huzy sam43

Lidar mahiloŭskich fanataŭ paśla sutak źbiraŭsia va Ukrainu pa svabodu, a ciapier jon za Łukašenku, HUBAZiK i Rasiju9

«Bajusia rasčaravać pradaŭca». Ekśpiert rastłumačyŭ, čamu manieta za 16 tysiač moža być pieraacenienaj

Kiraŭnictva Hruzii napisała Trampu abraźlivy list, kali toj zastupiŭ na pasadu6

Kamaroŭski rynak čakaje hłabalnaja rekanstrukcyja

Narodzie, nahadajem, što na «Našaj Nivie» možna kamientavać, łajkać i dyzłajkać kamienty. Voś jakija miechanizmy biaśpieki80

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Hanna adkazała: «Tak!» Vital Hurkoŭ zrabiŭ prapanovu ruki i serca. Chto ž niaviesta?8

«Hanna adkazała: «Tak!» Vital Hurkoŭ zrabiŭ prapanovu ruki i serca. Chto ž niaviesta?

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić