Меркаванні55

«У латышоў — Даўгава, у літоўцаў — Нёман, а ў нас усе рэкі вядуць па-свойму»

Музыка, публіцыст і перакладчык Алесь Мікус, наведаўшы днямі Падзвінне і пакупаўшыся ў мясцовых вадаёмах, выйшаў на роздумы пра мінуўшчыну і сучаснасць, якімі падзяліўся ў фэйсбуку. 

Від на Дзвіну з Запалоцця. Фота са таронкі ў фэйсбуку Алеся Мікуса 

«Калі пакупаўся ў Дзвіне-Даўгаве ў Полацку з'явілася, а калі плаваў у Расонскім возеры, узмацнела вось якая думка.

Латышам лягчэй быць адзінымі яшчэ і таму, што ім дапамагае магутнае даўгаўскае цячэнне, бо працінае і «забірае з сабой» усю Латвію. У літоўцаў таксама ёсць Нёман.

У нас тут не так. На Падзвінні думкі плывуць у адзін бок. Нёман вядзе па-свойму. Дняпро і Сож, тым больш Прыпяць (зусім мне мала знаёмая) — па-свойму. У Пружанах Мухавец, у Берасці ён у Буг уцякае, там зусім мікрарэгіён.

Думаецца, мы недаацэньваем ролю цячэнняў буйных рэк у (дэз)інтэграцыі прасторы. 

Плямёны, відаць, арыентаваліся на басейны рэк, не? Ну, «крывічы»-латгалы і «радзімічы» пасожскія — дакладна так.

Падумалася пра канцэпт, візію краіны як (пост)племяннога саюза. А інакш што іх, такіх рознанакіраваных іхнай калектыўнай душою, яднае? Пераспеўваючы Канта: «г» фрыкатыўнае на языку і мінская палка над галавой?»

Каментары5

  • Ядуб Голас
    28.08.2022
    Чэпуха й лабуда. Бацьвіньне, прабачце. Усяго вам не хапае, дык можа вы не беларус. У беларусаў ёсьць і рэкі, і возеры. Ёсьць і былі, і нефік тут енчыць, вечна пакрыўджаным.

    Льецца Нёман паміж гораў,

    Светлы, чысты, як з расы,

    Накапаў ён ям і нораў,

    Гоніць воду праз лясы.



    Гой ты, Нёман, наша рэка!

    Поіш ты і корміш нас,

    Бедну чайку чалавека

    Ты з сабой насіў не раз.



    А вясною на прасторы

    Дуб стары сярдзіта гнаў

    І насіў ты крыгаў горы,

    Луг і поле затапляў;



    Разліваўся па ракітах

    І займаў і лес, і гай...

    Даўгавязы плыт за плытам

    У далёкі нёс ты край.



    Колькі раз рыбацкі човен

    На грудзях тваіх гуляў!..

    Гой ты, Нёман, быстры Нёман,

    Колькі дум ты мне нагнаў!



    Чуў ты смутак горкай долі

    Свайго сына-мужыка,

    Чуў не раз у чыстым полі

    Плач і слёзы бедака.



    Ў ціхі вечар над табою

    Дудка плакала не раз,

    І кацілася слязою

    Песня ў ранні летні час.



    А на беразе пад дубам,

    Ў ночку цёмную, рыбак

    Спаў не раз пад мокрым лубам,

    Гнуўся з холаду, бядак.



    А у буру вецер кветку

    Да грудзей тваіх схіляў,

    І ў табе касец улетку

    Пот крывавы абмываў.



    Над табою месяц круглы

    Ў ясным небе ціха плыў,

    І з табой высокі, смуглы

    Лес ціхутка гаварыў.



    Перарэзаў край ты родны

    Беларуса-мужыка...

    О, наш чысты, наш свабодны

    Нёман, быстрая рака!



    Ты цячэш далёка, знаю,

    Ў зямлю Літвы і нямцоў...

    Раскажы ж чужому краю

    Пра жыццё тваіх сыноў!..
  • Сава
    29.08.2022
    Обычно и столица находится на главной реке: Варшава Висла, Вена Дунай, Париж Сенная, Лондон Темза. По этой логике нужно писать оды Свислочи?) Хотя река прородитель это скорее Двина, если брать от Полоцка. Ибо Смоленск пока не наш
  • Valadzimir
    29.08.2022
    Закранутая тэма, як здаецца, вельмі цікавая тым, што... абвяргае існаваньне ў старажытнасьці так званага "беларускага этнаса". Калі зыходзіць з таго, што менавіта буйныя рэкі са шматлікімі прытокамі аб'ядноўвалі плямёны у этнасы, то з гэтага, здаецца, відавочна вынікае, што чыста этнічныя працэсы павінны былі б прывесьці да аб'яднаньня плямёнаў і ўтварэньня племянных саюзаў па ўсёй даўжыні, на ўсёй тэрыторыі басейнаў буйных рэк: па Заходняй Дзьвіне - палачанаў і полацкіх крывічоў з латгаламі-латышамі; па Прыпяці-Дняпру - драгавічоў з драўлянамі і палянамі; па Нёману - жыхароў гарадзеншчыны і яцьвягаў з аўкштайтамі і жэмайтамі (ліетувісамі) і г.д.  І таму гіпотэза аўтара артыкулу пра "беларусаў", як племянны саюз, як здаецца, выглядае абсалютна штучнай - зь якой прычыны жыхарам "рознанакіраваных"  частак басейнаў розных рэк магло захацецца аб'яднацца?
    Відавочна, што аб'яднаць іх насуперак "цэнтрабежнаму" прыродна-геаграфічнаму фактару, і стварыць зь іх новы адзіны этнас, магла толькі агульная дзяржава. І гэта, як вядома, было Вялікае Княства Літоўскае, створанае , як і старажытнаруская дзяржава, некарэнным, "зьнешнім" племем - мігрантамі з заходнеславянскіх земляў люцічамі-лютвой-літвой. І вось гэты новы этнас, які паступова за некалькі стагоддзяў сфармаваўся ў ВКЛ і атрымаў назву літвіны, як вядома, потым, пасьля зьшчэньня ВКЛ, быў перайменаваны (большая яго частка) ў "белоруссов-беларусаў", якія былі абвешчаны "этнасам", "всегда" жыўшым на гэтай тэрыторыі у выглядзе некалькіх плямёнаў.
 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Беларускі IT-мільярдэр Гурскі: Маю першую жонку забіў гемблер5

Беларускі IT-мільярдэр Гурскі: Маю першую жонку забіў гемблер

Усе навіны →
Усе навіны

У дворыку БНТУ памёр чалавек, які ўцякаў ад міліцыі2

«Усе пытаюцца, навошта гэтыя вяроўкі ў столі?» Мінчук купіў студыю і ператварыў яе ў чылаўт-зону1

Не выязджаў з Беларусі, а трапіў на роўмінг: як жыхар Брэстчыны страціў грошы на мабільнай сувязі

«Адчуў сябе калабком». 22-гадовы беларус збег з войска, пажыў на некалькіх кантынентах, але цяпер яму трэба грошы15

«Да нашай машыны ішла хутчэй за міліцыянтаў». Як у Мядзельскім раёне шукалі зніклую 74-гадовую жанчыну2

Навукоўцы высветлілі, якія прадукты ў рацыёне жанчын сярэдніх гадоў павышаюць шанцы на здаровае старэнне

Пяць гадоў таму ў Гродне затрымалі Сяргея Ціханоўскага6

«Мой тэрмін паўнамоцтваў падыходзіць да канца». Ілан Маск пакідае адміністрацыю Трампа4

У беларускіх радзільнях бяруць у закладнікі немаўлят, якіх нарадзілі мігранткі, каб спагнаць з бацькоў грошы? Разбіраемся13

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Беларускі IT-мільярдэр Гурскі: Маю першую жонку забіў гемблер5

Беларускі IT-мільярдэр Гурскі: Маю першую жонку забіў гемблер

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць