Паводле спецыялісткі, пералік населеных пунктаў, якія знаходзяцца ў зонах радыеактыўнага забруджвання, абнаўляецца раз на пяць гадоў, цяпер у ім крыху больш за 2 тысячы населеных пунктаў з 945 тысячамі жыхароў. І для кожнага з гэтых пунктаў разлічаны год, калі ён з больш высокай зоны забруджвання пяройдзе ў больш нізкую, а таксама калі наогул выйдзе з зоны радыеактыўнага забруджвання.
Самы далёкі часавы арыенцір — 2090 год, але населеных пунктаў, якія захаваюць статус аж да таго часу — зусім няшмат, некалькі дзясяткаў. У асноўным жа працэс вывядзення паселішчаў у іншы статус будзе ісці ў 2030-2040-я гады, сказала Гермянчук.
Праўда, варта ўлічваць, што падыходы да радыяцыйнай бяспекі цяперашняга палітычнага рэжыму заўсёды крытыкавалі, таму пры змене палітычнай сітуацыі эколагі таксама могуць стаць не настолькі аптымістычнымі.
Зрэшты, трэба разумець, што і цяпер спецыялісты гавораць толькі пра тэрыторыі па-за межамі Палескага радыяцыйна-экалагічнага запаведніка. Хоць, па афіцыйных звестках, плошча забруджвання цэзіем-137 у Беларусі дзякуючы натуральнаму радыеактыўнаму распаду скарацілася практычна ўдвая — з 23 да 12,3% ад усёй тэрыторыі краіны, абсалютна бяспечнай цалкам уся тэрыторыя Беларусі стане вельмі няхутка.
У Палескім радыяцыйна-экалагічным запаведніку выпала шмат радыеактыўнага плутонію-241, а ён пры распадзе ўтварае новае высокатаксічнае рэчыва — амерыцый-241. Гэтая рэакцыя, паводле разлікаў эколагаў, будзе працякаць да 2056 года, і толькі пасля таго сам амерыцый пачне больш актыўна распадацца.
«Таму чакаць, што Палескі радыяцыйна-экалагічны запаведнік у агляднай будучыні стане абсалютна чыстай тэрыторыяй і там можна будзе весці гаспадарку без абмежаванняў, не даводзіцца. Гарызонт планавання нам цяпер паказвае, што гэтая тэрыторыя (яна адносіцца да катэгорыі ядзернай спадчыны) у блізкія гады так і застанецца забруджанай. Акрамя амерыцыю, там яшчэ і плутоній ёсць. А яго перыяд паўраспаду — тысячы гадоў», — патлумачыла эколаг.
Чытайце таксама:
Дзе ў Беларусі пабудуюць сховішча ядзерных адкідаў
Для захавання радыеактыўных адкідаў разглядаюцца тры варыянты
У Беларусі прадукты і медыцынскія вырабы спецыяльна апраменьваюць радыяцыяй
