Pradstaŭnik BPC rezka krytykuje inicyjatyvu Čaplina pra refierendum ab abjadnańni Rasii, Ukrainy i Biełarusi

Ale nasamreč, kali čytać uvažliva, to heta nie ahulnacarkoŭnaja pazicyja, a prapanova kankretnaha čałavieka — staršyni Sinadalnaha adździeła pa ŭzajemaadnosinach Carkvy i hramadstva RPC protaijereja Usievałada Čaplina. Hety davoli viadomy śviatar navat pačaŭ źbirać podpisy za refierendum, ale mienavita jon, a nie ŭsia Carkva. I ŭsio ž takija demaršy zaŭsiody vyklikajuć šmat pytańniaŭ.

Karespandent TUT.BY zadaŭ ich pres-sakrataru Minskaha jeparchijalnaha ŭpraŭleńnia Biełaruskaj pravasłaŭnaj carkvy (BPC), ajcu Sierhiju Lepinu.

— Ciapier u ŚMI musirujecca nie tolki prapanova Usievałada Čaplina, ale i vykazvańnie patryjarcha Kiryła, jaki nazyvaje krušeńnie SSSR «katastrofaj histaryčnaj Rasii». Jak vy na heta hledzicie?

— Varta pryznać, što razvał SSSR paciahnuŭ za saboj za saboj ceły šerah ekanamičnych, sacyjalnych i palityčnych prablem. U hetym sensie ŭsio, što zdaryłasia, sapraŭdy možna nazvać katastrofaj — i nie tolki Rasii, ale i Biełarusi, a taksama, dumaju, mnohich inšych krain. Ekanomika była razburanaja, ludzi byli bieź źbieražeńniaŭ, padzielenyja miežami i majomasnaj niaroŭnaściu, u niekatorych rehijonach pačalisia vojny, katastrafična ŭzrasła złačynnaść, kraina prosta raskradałasia cełymi zavodami… Na žal, heta sumnaja praŭda tych dzion, i ja ŭśled za patryjarcham mahu ŭsio heta nazvać katastrofaj.

Adnak u našym smutku ni ŭ jakim razie nielha bačyć škadavańnie pra krach palityčnaj sistemy abo ideałohii, jakuju pabudavała KPSS u savieckim hramadstvie.

— Patryjarch Kirył ličyć, što hety razvał staŭ ci to pryčynaj, ci to vynikam zaniapadu nacyjanalnaj samaśviadomaści i nacyjanalnaha honaru rasijcaŭ. Ci možam my toje samaje skazać pra biełarusaŭ?

— Rasija, jašče z carskich časoŭ, sabraŭšy ŭ sabie i vakoł siabie vialikuju kolkaść narodaŭ, sapraŭdy zajmała asablivaje stanovišča ŭ składzie SSSR. I krušeńnie hetaj vielizarnaj impieryi było asabliva baluča dla rasijcaŭ. Ich samaśviadomaści byli naniesienyja vialikija straty — najśviaciejšy patryjarch tut całkam maje racyju.

Adnak nielha na ŭsio, što zdaryłasia, hladzieć «rasijskacentryčna». Nielha zabyvać, što z krušeńniem Savieckaha Sajuza 14 narodaŭ atrymali niezaležnaść. I moj narod — u ich liku. Toje, za što mnohija inšyja pralivali kroŭ, raptam dastałasia biełarusam «na spodačku», u vyniku adnaho tolki rosčyrku piara. I heta (siarod inšaha, viadoma) — pryčyna taho, što svaboda nie tak mocna niekatorymi šanujecca. Jana nam vielmi lohka dałasia, my, biełarusy, jašče nie paśpieli jaje nie toje što vypakutavać, ale navat zachacieć. Zrazumieła, što kaŭbasa za rubiel dvaccać i harełka pa piać sorak, niby jehipieckija katły ź miasam, prymušali i prymušajuć biełarusa abaročvacca nazad, ale ja dumaju, što ŭ hetym jość peŭnaja dola niaŭdziačnaści Bohu.

Chiba možna na niezaležnaść naroda hladzieć jak na zło?

— Ale narodnuju samaśviadomaść nielha zvodzić tolki da nacyjanalnaj.

— Viadoma! Jość, naprykład, jašče i relihijnaja, kulturnaja, i — jak my viedajem — navat partyjnaja samaśviadomaść! Siarod biełarusaŭ, jak i siarod inšych narodaŭ, šmat tych, kaho zusim nie chvalujuć pytańni nacyjanalnaj identyčnaści, a mahčyma, nie tolki nacyjanalnaj. U SSSR było šmat tych, čyj śvietapohlad i płany na budučyniu całkam zaležali ad «nieparušnaści sajuza respublik svabodnych» — ludzi z «partyjnaj» śviadomaściu paciarpieli fijaska, ich śviet byŭ razburany, a ideały rastaptanyja. Takich vielmi šmat, i im sapraŭdy nie pazajzdrościš. Niekatoryja pierabudavalisia i prystasavalisia, a niekatoryja nie… A jak šmat tych, chto naohuł žyvie biez usialakich duchoŭnych abstrakcyj i zakłapočany tolki prablemami spažyvańnia… Takim ludziam zaŭsiody składaniej pieražyvać sacyjalnyja ŭzrušeńni, bo ŭ ich niama kampiensavalnych zvyšidejaŭ.

— Ci mieŭ raspad SSSR hłabalnyja nastupstvy dla relihijnaha žyćcia krain, što kaliści ŭ jaho ŭvachodzili? Jak vy aceńvajecie hetyja nastupstvy?

— Dumaju, varta pryznać i toj fakt, što śvitanak duchoŭnaha žyćcia, masavy zvarot da viery i duchoŭnaha pošuku — heta taksama advarotny bok zaniapadu SSSR. Z adnaho boku, u hetym niama ničoha niezvyčajnaha ŭ sacyjałahičnaj pierśpiektyvie: kryzisnyja źjavy ŭ lubym hramadstvie stymulujuć prajavy relihijnaści. Adnak, miarkujučy pa kolkaści i jakaści hetych prajavaŭ na postsavieckaj prastory, my možam kazać pra całkam unikalnuju situacyju, i ja dumaju, što častkova hetaja ŭnikalnaść tłumačycca śpiecyfikaj taho kulturna-palityčnaha ŭtvareńnia, jakoje ŭjaŭlaŭ saboj SSSR.

— Niaredka rasijskija palityki i duchoŭnyja asoby kažuć, što razvał SSSR prynios i duchoŭnaje raźjadnańnie rasijcaŭ, biełarusaŭ i ŭkraincaŭ… Ci možam my kazać pra takoje raźjadnańnie?

— Ja nie staŭ by tak radykalna źviazvać ideju duchoŭnaha adzinstva ź idejaj adzinych palityčnych miežaŭ.

Duchoŭnaje adzinstva nie maje ci amal nie maje nijakaha dačynieńnia da adzinstva palityčnaha i navat kulturnaha.

Dy i duchoŭnaje adzinstva, i adzinstva palityčnaje — heta nie adno i toje ž. Praŭda, čałaviek z peŭnymi navykami i metami moža abjadnać lubyja temy. Ale ja b chacieŭ skazać, što nie tolki duchoŭnaje adzinstva nie zvodzicca da palityčnaha, ale i palityčnaje — da duchoŭnaha.

I na terytoryi Rasii, i na terytoryi Biełarusi žyvuć pradstaŭniki nie tolki roznych nacyjanalnaściaŭ, ale i roznych relihij, a taksama ateisty i ahnostyki. Možna, viadoma, zajavić pra duchoŭnuju ahulnaść bolšaści jak pra asnovu palityčnaha adzinstva našych dziaržavaŭ, ale tady pa-za hetaj supolnaściu apynucca mienšaści, jakija časam nie takija ŭžo i małyja! U palityčnaj pierśpiektyvie heta pamyłkova.

— Jak vy staviciesia da inicyjatyvy, ź jakoj vystupiŭ ajciec Usievaład Čaplin?

— Jak kaža Eklezijast, jość čas abdymać, i jość čas uchilacca ad abdymkaŭ. Ciapier, dziakuj Bohu, čas abdymacca. Usie daŭno ŭžo ŭśviadomili, što nam treba siabravać, naładžvać adnosiny, sumiesna vyrašać pastaŭlenyja časam zadačy. Rasijcy i biełarusy ŭ svajoj bolšaści nasamreč adčuvajuć niejkaje vyklučnaje svajactva i braterstva. Rasii nie tolki ŭ minułym, ale i ciapier advodzicca ŭnikalnaja rola, jakoj nichto nie asprečvaje. Pamiž našymi krainami da hetaha momantu i tak užo padpisana mnostva intehracyjnych pahadnieńniaŭ. Jany pracujuć i niachaj pracujuć jašče lepš! Ciapier, zdajecca, i tak stvoranyja ŭsie ŭmovy dla taho, kab usiudy tryumfavali hetyja samyja «pryncypy fundamientalnaj spraviadlivaści i roŭnaści» i inšaha pa śpisie.

I kali nam čahości nie chapaje dla hetaha, to adsutnaść adzinaj miažy — apošniaje, pra što treba dumać na dadzieny momant.

Nas sapraŭdy abjadnoŭvajuć šmatlikija pytańni ekanomiki, palityki, kultury. Akramia hetaha, mnohich pradstaŭnikoŭ našych troch braterskich narodaŭ zhurtoŭvaje adna viera. My, znachodziačysia ŭ Adzinaj Carkvie, pad amaforam najśviaciejšaha patryjarcha Maskoŭskaha i ŭsiaje Rusi, užo ŭ takoj stupieni adzinstva i svajactva, jakuju nie ŭ stanie zabiaśpiečyć nijakija palityčnyja akcyi. I asabista mnie b chaciełasia, kab kožny pastyr, vykazvajučy svajo ŭłasnaje mierkavańnie, uličvaŭ składanaść tych kulturna-palityčnych situacyj, u jakich moža znachodzicca Carkva ŭ inšych dziaržavach. Varta mieć na ŭvazie, što niačułaść, biestaktoŭnaść i niedalnabačnaść u takich pytańniach pravakuje nie tolki rusafobskija, ale i antypravasłaŭnyja nastroi na miescach i sieje zvady siarod pastvy pamiesnych cerkvaŭ.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0