«Рогі і капыты» ХХІ стагоддзя: як беларускія СМІ дапамаглі развесці банк HSBC на паўмільёна даляраў

Дапамагчы расследаванням

Пачынаючы з 2013 года ў шэрагу СМІ пачалі з’яўляцца матэрыялы пра тое, як беларускія ўлады абкрадаюць замежных інвестараў. Тэксты грунтуюцца на гісторыі канкрэтнага чалавека — брытанскага бізнэсмена Аляксандра М., які «планаваў запусціць у Стаўбцоўскім раёне фабрыку па выпуску падручнікаў на крэдытныя сродкі брытанскага банка HSBC» (гаворка пра суму каля паўмільёна даляраў).

«У верасні 2011 года мы набылі ў Стаўбцоўскім раёне будынак былой школы, — цытавалі некаторыя СМІ прадпрымальніка. — У снежні мы аформілі права ўласнасці на нерухомасць і ўжо рыхтаваліся з мая 2012 пачаць неабходныя работы ўнутры будынка, але ў нашыя планы ўмяшаліся нейкія добрыя людзі з уладнай вертыкалі Мінскай вобласці, якія аддалі незаконны загад таемна дэмантаваць сістэму ацяплення гэтага будынка, і ў красавіку 2012 нашая маёмасць была фактычна разрабаваная».

Трэба сказаць, што цягам некалькіх гадоў на электронную пошту і «Нашай Нівы» прыходзілі лісты ад гэтага чалавека, але пасля праверкі інфармацыі Рэдакцыя не знайшла падставы для публікацыі.

Калі гэтыя лісты працягнулі ісці і ў 2016 годзе, мы вырашылі апісаць гісторыю інвестара, які сцвярджае, што «беларускія вертыкальшчыкі» скралі ў яго савецкія радыятары ацяплення, тым самым сарваўшы шматтысячны інвестпраект.

Павялічыць

Аляксандр М. нарадзіўся і скончыў школу ў Беларусі. Калі быць дакладным, то бізнэсмен ён не брытанскі, а літоўскі — з такім грамадзянствам ён рэгістраваў у Беларусі фірму «Эй-Сі-Лімітэд» у 2011 годзе.

Заснавальнікам «Эй-Сі-Лімітэд» у сваю чаргу з’яўлялася зарэгістраваная ў Брытаніі кампанія Advance Chronicle Limited статутны фонд якой складае 1000 фунтаў (каля 2400 беларускіх рублёў).

Каб зарэгістраваць юрыдычную асобу ў Брытаніі, падданства Злучанага Каралеўства мець не трэба.

І вось гэтай Advance Chronicle Limited у 2011 годзе брытанскі банк HSBC выдаў крэдыт на інвестпраект у Беларусі.

Для атрымання крэдыту для такіх мэтаў трэба даць крэдыторам план — і М. прэзентаваў ідэю стварыць у Стаўбцоўскім раёне невялікую фабрыку па выпуску вучэбных дапаможнікаў для брытанскіх навучальных устаноў.

Калі грошы былі атрыманыя, М., выйграўшы конкурс «Мінскаблмаёмасці», выкупіў будынак былой школы ў вёсцы Пруды, дзе ён калісьці вучыўся.

Для разумення: гэта самы глухі кут Стаўбцоўскага раёна, каля Налібоцкай пушчы. Ніякіх працоўных кадраў з досведам паліграфічнай дзейнасці тут няма і быць не можа. 

Афіцыйна права маёмасці на будынак школы зарэгістраванае 21 кастрычніка 2011 года. Ад гэтага дня пачынаецца эпапея «брытанскага бізнэсмена», якая цягнецца да сёння.

М., набыўшы маёмасць, з інвестыцыйнымі праектамі ў Стаўбцоўскі райвыканкам не звяртаўся.

Прайшло пяць месяцаў ад дня афармлення маёмасці, але ніякай дзейнасці новаствораная фірма ўсё не пачынала, больш за тое — М. нават не застрахаваў будынка, бо «не паспеў» — гэтак ён адказаў на нашае пытанне.

У выніку, калі 25 красавіка 2012 года з будынка зніклі чыгунныя трубы ацяплення (злодзеі залезлі праз акно, зацягнутае плёнкай — у такім стане зімаваў незастрахаваны будынак), то М. не знайшоў лепшай версіі, як абвінаваціць у крадзяжы беларускія ўлады.

«Людзі з уладнай вертыкалі, што аддалі загад дэмантаваць трубы ацяплення», — так М. апісваў СМІ сваіх крыўдзіцеляў.

У той жа дзень, як трубы зніклі, мясцовая міліцыя завяла крымінальную справу па факце крадзяжа — шкоду прадпрыемству ацанілі ў суму каля 700 рублёў (7 мільёнаў старымі).

Праз пяць дзён міліцыя знайшла частку труб у прылеглым лесе.

М. падаваў справу СМІ так: «Даведаўшыся пра мой намер згарнуць інвестпраект праз непрыхаванае рабаўніцтва ўладаў, тыя адумаліся і вярнулі частку труб».

Публікацыі ў падачы М. з'явіліся ў шэрагу самых значных недзяржаўных сайтаў Беларусі.

Калі ўявіць сітуацыю, што М. ад самага пачатку не планаваў ніякага бізнэсу, а хацеў толькі завалодаць грашыма брытанскага банка, то тады можа падумаць, што яму патрэбная была прычына, якая б пераконвала крэдытора ў тым, што ажыццяўленне інвестпраекта немагчымая праз незалежны ад «бізнэсмена» збег абставін — «трубы» тут з нацяжкай, але пасуюць.

І ў гэтую тэорыю добра ўпісваюцца наступныя паводзіны бізнэсмена.

Учыніўшы ў некаторых даверлівых СМІ лямант, што «беларускія ўлады рабуюць брытанскі бізнэс», Аляксандр М. звёў усю сваю наступную дзейнасць да вайны па перапісцы з беларускімі чыноўнікамі і міліцыяй. Ніякіх зрухаў у ходзе будаўніцтва фабрыкі па-ранейшаму не было, як ніколі, зрэшты, і не будзе — ад моманту рэгістрацыі права ўласнасці ў 2011 годзе і да ліквідацыі прадпрыемства ў жніўні 2013, «інвестар» абсалютна нічога не зрабіў.

«Мы прыпынілі работы, каб захаваць сляды злачынства: адбіткі, сляды і г.д.», — тлумачыў сітуацыю ў публікацыях М.

Пры гэтым нарасталі абвінавачванні на адрас беларускіх уладаў і бізнэс-клімату ў краіне.

М. рассылаў скаргі не толькі ў СМІ, але і ў дзяржаўныя ўстановы: ад міліцыі да Адміністрацыі прэзідэнта, у пасольствы, Міністэрства замежных спраў, дэпутатам. Паўсюль М. скардзіўся на рабаўніцтва і немагчымасць займацца бізнэсам з прычыны адсутнасці паловы батарэй ацяплення. Можна меркаваць, што копіі ўсіх гэтых скаргаў і публікацый ішлі ў банк HSBC як доказ таго, што інвестыцыйны праект сарвалі форс-мажорныя, незалежныя ад М. абставіны.

Пры гэтым, калі ў ягоную фірму прыйшоў ліст з пастановай Стаўбцоўскага райвыканкама аб ліквідацыі прадпрыемства (нагода — адсутнасць камерцыйнай дзейнасці цягам больш за 12 месяцаў без інфармавання падатковай аб прычынах), то дырэктар фірмы М. Юрый Дошчачка сам прыйшоў і здаў пасведчанне аб дзяржрэгістрацыі і пячатку прадпрыемства, не выстаўляючы ніякіх прэтэнзій да рашэння ўладаў.

Тым часам М. у сваіх лістах пісаў:

«Я звяртаюся да вас з просьбай правесці пракурорскую праверку магчымага ўмяшальніцтва ў ажыццяўленне правасуддзя з боку прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі. Па некаторай інфармацыі, на афіцыйнай нарадзе ў Мінску, у Палацы Незалежнасці у першай палове дня 30 снежня 2014 года Лукашэнка публічна заявіў пра мэтазгоднасць ігнаравання маёй просьбы да беларускіх уладаў аб расследаванні крымінальнай справы №12126230189 [гаворка пра трубы — НН]. Я як пацярпелы успрымаю гэта як парушэнне майго законнага права на правасуддзе», — гэта з ліста да Генеральнага пракурора і да беларускіх дэпутатаў. У прыватнасці, дэпутатцы Алене Анісім ліст такога характару М. даслаў сёлета.

Са сваёй «праблемай» гэты грамадзянін Літвы звяртаўся таксама да прэм’ера Брытаніі Дэвіда Кэмерана і ў Палату грамад, на што, жаліцца ён, атрымаў адпіску ад «спадарыні Маклеад».

«Тады я яшчэ раз напісаў Дэвіду Кэмерану, — гэта цытата з публікацый беларускіх СМІ. — У гэтым лісце я паспрабаваў растлумачыць неабходнасць пераканаць спадарыню Маклеад як выдатнага палітыка ад Кансерватыўнай партыі памяняць яе непахісную пазіцыю ў гэтым пытанні, бо на той момант на маім стале ляжалі лісты ад ценявога міністра замежных спраў Дугласа Аляксандра і ад памочніка лідара парламенцкай апазыцыі Эда Мілібэнда з прапановай перадаць наяўныя ў мяне дакументы сябру Палаты грамад ад Ханслоў, спадарыні Сімэі Малорце, з мэтай ініцыяваць парламенцкае расследаванне дрэннай працы нашага МЗС».

Падводзячы рыску пад партрэтам, варта дадаць, што Рэдакцыі не ўдалося знайсці доказы таго, што спадар М. мае дачыненне хаця б да якога бізнэсу: нам ён заяўляў, што займаецца лагістыкай і мытным брокерствам, закупам каменнага вугалю і выдавецкай дзейнасцю.

Адзінае, чаму мы здолелі знайсці доказы, гэта што ў 2002 годзе М. заснаваў у Літве, у раёне Казлу-Руда, друкарню, але ў часе ягонай паездкі ў Беларусь «адна з літоўскіх фірм скарысталася ягонай адсутнасцю і разграміла офіс, знішчыла тэхніку і скрала дакументацыю». І ў Літве М. грукаўся ва ўсе інстанцыі, ажно да прэзідэнта, але безвынікова.

Можа, і там быў «інвестпраект» кшталту таго, які праваліўся праз «дыскрымінацыю брытанскага бізнэсу ў Беларусі»? 

Аналіз фактаў навёў нас на думку, што Аляксандр М. завалодаў грашыма брытанскага банка пад меркаваны «інвестпраект» у Беларусі, а публікацыі беларускіх СМІ аб «пераследзе яго» былі яму патрэбныя, каб апраўдацца перад замежнымі крэдыторамі.

Дапамагчы расследаванням

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0