У Вільні праходзіць унікальная выстава пра мастакоў-літвакоў Парыжа ШМАТ ФОТА
Пра выставу, якая праходзіць у музеі Вітаўтаса Касюліса, піша ў фэйсбуку Аляксей Ластоўскі.
Тут міжволі задумаешся, наколькі розняцца канцэптуалізацыі мастакоў габрэйскага паходжання ў Літве і Беларусі.
У беларускім кантэксце дамінуе падыход, які быў прыняты пры фармаванні калекцыі «Белгазпрамбанка», дзе «нашымі» становяцца тыя, хто нарадзіўся на тэрыторыі Беларусі, вызначанай актуальнымі межамі. Такі прагматычны падыход не заўжды суадносіцца з гістарычнымі рэаліямі, калі сучасная мяжа між Літвою і Беларуссю адсутнічала і габрэі з Віцебска цудоўна разумеліся з габрэямі з Коўна.
Можа, больш справядлівы падыход прыняты ў Літве, дзе «літвак» — гэта габрэй з земляў даўняга Вялікага Княства Літоўскага. Праўда, гэта і стратэгія апрапрыяцыі, паколькі даўняе ВКЛ пасля першага сказа знікае і замяняецца надалей сучаснай Літвою. Інакш было б складана, бо амаль усе першарадныя і сусветнавядомыя мастакі-літвакі Парыжскай школы паходзілі з тэрыторыі Беларусі, адзінае выключэнне — Жак Ліпшыц, і той нарадзіўся ў Друскеніках у сям’і гарадзенскіх габрэяў.
Пры гэтым фенаменальна можна зрабіць выставу, дзе тры чвэрці прац складаюць працы мастакоў, якія паходзяць з (тэрыторыі) Беларусі і ні разу не згадаць Беларусь, у этыкетажы сарамліва месца нараджэння мастакоў агулам не згадваецца, мабыць, каб абысці бокам гэты нязручны нюанс.
З бонусаў: тут згадваецца не толькі славутая Парыжская школа, але і першая хваля габрэйскай эміграцыі ў Парыж, якая гуртавалася вакол скульптара Марка Антакольскага.
І безумоўны плюс выставы — гэта шырокія міжнародныя запазычанні. Унучка Шагала Мерэт Меер паказала 26 твораў з сямейнай калекцыі, упершыню ў Літве Шагала дэманструюць у такой колькасці.
І вельмі шчодра падзяліўся сваімі зборамі парыжскі Музей мастацтва і гісторыі юдаізму, у такой колькасці і якасці прац Міхаіла Кікоіна я і сам яшчэ не бачыў. І нават Цэнтр Пампіду падцягнулі.
Для Літвы — гэта выстава экстра-класа, хай з ідэалагічнымі нацяжкамі і простым дызайнам.
Каментары