Існуе папулярнае меркаванне аб тым, што гадзіна сну да паўночы раўняецца двум гадзінам пасля яе. Але ці сапраўды варта класціся спаць раней, каб быць у лепшай форме ранкам?
З пытаннем, ці сапраўды існуе карысць ад таго, што мы раней кладзёмся спаць, выданне Tagesspiegel.de звярнулася да спецыяліста-самнолага з Універсітэцкай клінікі Фрайбурга Кая Шпігельхальдэра.
Спецыяліст сцвярджае, што няма ніякіх навуковых доказаў таго, што сон да паўночы больш каштоўны і лепшы, чым пасля.
Аднак ёсць некалькі важных аспектаў, якія трэба ўлічваць пры планаванні часу адыходу да сну і яго працягласці.
Па словах Шпігельхальдэра, найбольш каштоўныя — першыя дзве-чатыры гадзіны сну. Яны аказваюць найбольшы эфект на аднаўленне нашага арганізму, бо менавіта ў гэты час мы даўжэй за ўсё знаходзімся ў працяглай фазе глыбокага сну.
Як тлумачыць самнолаг, здаровы дарослы чалавек падчас сну праходзіць праз чатыры-шэсць цыклаў працягласцю ад 90 да 110 хвілін кожны. Цыкл у сваю чаргу дзеліцца на чатыры фазы.
Першая — гэта фаза засынання, калі адбываецца пераход ад стану няспання да сну. У гэтай фазе мы расслабляемся, наша дыханне і пульс супакойваюцца, і мы больш не рэагуем на далікатныя дотыкі і ціхія гукі.
Далей ідзе лёгкая фаза сну, падчас якой расслабляюцца мышцы, запавольваецца сэрцабіцце і дыханне. У гэтай фазе некаторыя людзі адчуваюць мышачнае паторгванні, таму што мышцы і мозг прыходзяць у стан спакою з рознай хуткасцю.
Затым мы пераходзім у фазу глыбокага сну. Артэрыяльны ціск і тэмпература цела падаюць, сэрцабіцце і дыханне запавольваюцца. Гэта фаза, калі адбываецца найбольшае аднаўленне арганізму.
Апошняй фазай з'яўляецца фаза хуткага сну ці REM-фаза (ад анлійскага rapid eye movement — хуткі рух вачэй). Яна характарызуецца павышанай актыўнасцю галаўнога мозгу. Менавіта падчас яе мы бачым сны. Адной з прыкмет гэтай фазы з'яўляецца хуткі рух вачэй пад закрытымі павекамі.
Па словах доктара Шпігельхальдэра, незалежна ад часу, у які мы кладзёмся спаць, найважнейшым аспектам з'яўляецца тое, каб мы спалі дастаткова доўга і не парушалі свой біярытм.
Час адыходу да сну сам па сабе не мае крытычнага значэння, бо наш арганізм не ведае, калі надыходзіць поўнач. Калі мы кладзёмся спаць пазней, самы глыбокі сон усё роўна прыпадае на першыя яго гадзіны, якія дадуць той жа эфект аднаўлення, як і ў выпадку больш ранняга адыходу да сну.
Аднак існуе яшчэ адзін важны момант, на які трэба звярнуць увагу. Наш арганізм працуе ў рамках індывідуальнага цыркаднага рытму.
Ёсць людзі-«жаўрукі», якія адчуваюць сябе лепш, калі кладуцца спаць раней, а ёсць «совы», для якіх пазнейшы адыход да сну значна больш натуральны. Важна разумець і ўлічваць гэты асабісты рытм, каб палепшыць якасць сну і пазбегнуць хранічнай стомленасці.
Калі ж чалавек увесь час змяняе час адыходу да сну, парушаючы свой цыркадны рытм, гэта можа негатыўна адбіцца на яго здароўі. Хаатычны рэжым адыходу да сну павышае рызыку развіцця розных захворванняў, такіх як сардэчна-сасудзістыя хваробы, дыябет і праблемы з імуннай сістэмай.
Такім чынам, выснова простая: важнейшы не час, у які вы кладзяцеся спаць, а рэгулярнасць і стабільнасць сну. Калі вы зможаце прытрымлівацца рэгулярнага часу адыходу да сну, гэта значна палепшыць яго якасць і ваша самаадчуванне ранкам.
Латушка: Рыжанкоў марыць стаць прэзідэнтам Беларусі і ненавідзіць Лукашэнку. Ён не пройдзе дэтэктар хлусні6
Каментары