У Вілейцы каля ракі знайшлі боепрыпас больш чым стогадовай даўнасці
Жыхар Вілейкі, гуляючы ўздоўж пляжа ля Віліі, знайшоў на беразе, які абсыпаўся, старую гільзу ад снарада. Гісторыкі высветлілі, што гаворка ідзе пра рэдкі ўзор расійскага артылерыйскага боепрыпасу мяжы XIX-XX стагоддзяў, піша «Мінская праўда».
«Знаходка — гільза ад снарада. Чалавек, які яе знайшоў, пажадаў застацца ананімным, але перадаў рарытэт музею. Гэта сапраўды ўнікальная рэч, і пра яе гісторыю інфармацыі няшмат. Але сёе-тое нашы навуковыя супрацоўнікі высветлілі», — расказаў дырэктар Вілейскага краязнаўчага музея Ігар Кіцікаў.
На фланцы знаходкі, акрамя кляйма завода-вытворцы, нумара партыі і года вырабу навуковыя супрацоўнікі музея выявілі якар. У гісторыкаў узнікла пытанне: як пад Вілейкай апынуўся снарад, які прымяняўся на флоце.
«Гісторыя такая: для барацьбы з міннымі катарамі ў 1875-1885 гадах Марское ведамства закупіла за мяжой некалькі тыпаў малакаліберных хуткастрэльных гармат, у тым ліку і 47-мм гарматы амерыканскага канструктара Гочкіса. Гэта наразная казназарадная хуткастрэльная карабельная гармата, распрацаваная ў 1885 годзе французскай фірмай Hotchkiss et Cie. Арыгінальная назва — Canon Hotchkiss à tir rapide de 47 mm.
Падобная прылада камплектавалася рускімі і французскімі чыгуннымі і сталёвымі гранатамі. Першая такая гармата была набытая ў 1883 годзе, а праз год 47-мм гарматы Гочкіса выпрабоўваліся на крэйсеры «Афрыка», — удакладніў Ігар Кіцікаў.
Руска-японская вайна паказала неэфектыўнасць гэтых гармат у якасці супрацьміннай артылерыі. Таму неўзабаве 47-мм гарматы паступова сталі здымаць з караблёў. А ўспомнілі пра іх пазней: падчас Першай сусветнай вайны, асабліва з 1915 года, калі вайна набыла пазіцыйны характар і арміі спатрэбілася надзвычай лёгкая і з высокай дакладнасцю стральбы траншэйная гармата.
Відаць, снарад, гільзу ад якога знайшоў жыхар Вілейкі, быў выкарыстаны падчас баёў за горад у верасні 1915 года.
Знаходка папоўніла фонды музея, а шырокай публіцы экспанат пакажуць на бліжэйшай тэматычнай выставе, прысвечанай падзеям Першай сусветнай вайны.
-
З'явіўся партал па гісторыі Беларусі з AI-асістэнтам і 3D-мадэлямі
-
«Найбольш адчувальныя змены — у прэзентацыі паўстання Каліноўскага». Як змяніліся беларускія падручнікі па гісторыі
-
90 гадоў з дня нараджэння Станіслава Шушкевіча — архіўны фільм «Нашай Нівы» пра першага кіраўніка незалежнай Беларусі
Каментары