Чаму ЕС павінен падтрымаць беларусаў? Былы кіраўнік знешнепалітычнага ведамства ЕС і Ціханоўская апублікавалі артыкул
«Народ Беларусі падзяляе тыя ж каштоўнасці, што і жыхары Варшавы, Парыжа і Берліна».
У дзень завяршэння тэрміну знаходжання Жазэпа Барэля на пасадзе Вярхоўнага прадстаўніка ЕС па замежных справах і палітыцы бяспекі, ён і Святлана Ціханоўская апублікавалі сумесны артыкул у EUobserver наконт таго, што Еўропа робіць і што мусіць рабіць у дачыненні Беларусі.
«Беларусь — еўрапейская краіна. Яе народ падзяляе тыя ж каштоўнасці, што і жыхары Варшавы, Парыжа і Берліна, — свабоду, годнасць і самавызначэнне»,
— кажацца ў артыкуле.
Згадваецца, што беларусы ўжо зрабілі свой выбар на карысць свабоды і незалежнасці — калі масава пратэставалі ў 2020 годзе.
«Аднак сёння Беларусь знаходзіцца на ростанях. Падтрымліваючы Украіну, мы не павінны забываць пра Беларусь. Ці застанецца яна заціснутай у цісках дыктатара, які абслугоўвае імперскія амбіцыі Расіі? Ці ж яна возьме новы курс на Еўропу і дэмакратыю?»
Гэта пытанне не толькі будучыні Беларусі, але і будучыні самой Еўропы, падкрэсліваюць у артыкуле. «Дэмакратычная Беларусь стане ключом да забеспячэння доўгатэрміновага міру і стабільнасці ва Усходняй Еўропе».
У артыкуле згадваецца падтрымка ЕС беларускага народа і санкцыі, уведзеныя супраць Лукашэнкі і іншых адказных за рэпрэсіі.
Кажацца, што ЕС выдзеліў больш за 140 мільёнаў еўра на падтрымку беларускай грамадзянскай супольнасці, незалежных СМІ і праваабаронцаў. Па стане на 2022 год у ЕС пражывала больш за 400 000 грамадзян Беларусі. Многія з іх беглі ад рэпрэсій.
Акрамя таго, ЕС паабяцаў вылучыць 3 мільярды еўраў на мірны пераход да дэмакратыі ў будучыні.
У артыкуле кажацца, што ЕС неабходна падтрымліваць і ўмацоўваць гэтую двайную палітыку: ізаляваць рэжым і падтрымліваць беларускі народ.
Па-першае, узмацніць санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі. Па-другое, падтрымліваць грамадзянскую супольнасць (у тым ліку праваабаронцаў, незалежныя СМІ) і дэмакратычныя сілы Беларусі.
«Яны маюць патрэбу ў адраснай дапамозе — фінансавай, тэхнічнай, палітычнай — каб падтрымліваць полымя свабоды. Мы павінны супрацьстаяць дэзінфармацыі, падтрымліваць сем'і рэпрэсаваных і ўмацоўваць ініцыятывы, якія спрыяюць умацаванню нацыянальнай ідэнтычнасці.
Спробам Расіі сцерці ідэнтычнасць, культуру і мову Беларусі неабходна супрацьстаяць. Мы таксама вітаем рашэнне Еўрапейскага парламента падпісаць пагадненне аб супрацоўніцтве з беларускімі дэмакратычнымі сіламі».
Па-трэцяе, ад ЕС просяць забяспечыць мабільнасць для простых беларусаў, каб былі даступныя візы.
Па-чацвёртае, вызваліць палітычных зняволеных.
«Некаторыя з іх знаходзяцца ў крытычным стане і павінны быць вызваленыя неадкладна. Мы павінны выкарыстоўваць усе даступныя інструменты, уключаючы санкцыі і дыпламатычныя намаганні, не толькі для вызвалення ўсіх палітвязняў, але і для поўнага спынення рэпрэсій», — пішацца ў артыкуле.
«Самае галоўнае, мы павінны паказаць беларускаму народу дакладнае бачанне еўрапейскай будучыні. Беларусы павінны ведаць, што аднойчы, калі яны будуць гатовыя, дзверы ЕС будуць адчыненыя і для іх краіны».
Гэта важна і для Еўропы, бо дэмакратычная Беларусь дапамагла б забяспечыць мір і стабільнасць у рэгіёне, аслабіць уплыў Расіі на Усходнюю Еўропу і павысіць бяспеку Еўропы ў цэлым.
Каментары