Памёр Васіль Сёмуха, які пераклаў на беларускую мову Біблію і ўсю нямецкую класіку
Пра гэта паведаміла ў сваім фэйсбуку старшыня Беларускага ПЭН-Цэнтра Таццяна Нядбай.
Сёмуха памёр на 84-м годзе жыцця.
Нарадзіўся Васіль Сёмуха на хутары Ясенец Пружанскага раёна. Ягоных тату і маму забілі немцы за сувязь з партызанамі. Уратавалі Васіля ад смерці і выгадавалі цёткі.
Сваёй роднай мовай называў заходнепалескі дыялект, які вельмі любіў і з якога праз пераклады шмат прыўнёс у літаратурную беларускую мову, якой валодаў віртуозна.
Пры канцы жыцця Васіль Сёмуха страціў зрок у выніку дыябету, але да апошняга перакладаў.
Ён аўтар поўнага перакладу Бібліі на беларускую мову. Ён таксама пераклаў на беларускую дзясяткі аўтараў з нямецкай, польскай, латышскай, лацінскай, нарвежскай, іспанскай моў. Вуснамі Сёмухі па-беларуску загаварылі Гётэ, Шылер, Грымельсгаўзэн, Брэхт, Зюскінд, Райніс, Бэлшавіца, Міцкевіч, Славацкі, Ева Пінска… Не раз публікаваўся ў «Нашай Ніве».
Удзельнічаў у барацьбе за незалежнасць у 1980—1990-я.
Васіль Сёмуха — лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі, быў уганараваны дзяржаўнымі ўзнагародамі Нямеччыны і Латвіі. Ад сярэдзіны 1990-х яго, аднак, ігнаравалі ўлады РБ, бо ён рэзка і адкрыта крытыкаваў аўтарытарны рэжым. Выкладаў у забароненым Беларускім ліцэі імя Якуба Коласа. П'есу «Узлёт Артура Уі, які можна было спыніць» у ягоным перакладзе, поўную паралеляў з беларускай сучаснасцю, знялі з паказу ў тэатры «Вольная сцэна».
Ён выгадаваў дваіх цудоўных дзяцей. Ягоны сын, прадпрымальнік, жыве ў Мінску, дапамог бацьку выдаць Біблію па-беларуску. А дачка ўдзельнічала ў першых падпольных незалежніцкіх суполках у 1980-я. Пазней яна выйшла замуж у ЗША і цяпер жыве ў Вашынгтоне.
Дзядзька Васіль быў з тых людзей, якія да старасці захоўваюць дзіцячую непасрэднасць. Было ў ім нешта панкаўскае, вясёлае, гарэзлівае, што захапляла моладзь пакаленне за пакаленнем.
Каларытны і душэўны, Васіль Сёмуха, гэты непаўторны чалавек, су-стварыў творы, якія ўвайшлі ў залаты фонд беларускай культуры.
Чытайце таксама: Біблія дзядзькі Васіля
«Барадулін называў мяне казлом, а Караткевіч уратаваў»
Цяпер чытаюць
Стала вядома, што за 200 тысяч еўра прапаноўвалі Сяргею Ціханоўскаму «беларускія бізнэсмены»29
Каментары