Бэргман. Чалавек, які спрачаўся з Богам

Інгмар Бэргман нарадзіўся 14 ліпеня 1918 г. ва ўнівэрсытэцкай Упсале, у сям’і пастара. У 1944 годзе завершыў факультэт літаратуры і мастацтва Стакгольмскага ўнівэрсытэту. Працаваў рэжысэрам у правінцыйных тэатрах.

З канца 60‑х гадоў ставіць спэктаклі на сцэне Каралеўскага тэатру, быў ягоным дырэктарам. Працу ў кіно распачаў сцэнарыстам. У 1946 годзе — рэжысэрскі дэбют («Крызіс»).

Апошнія гады пражыў самотнікам на высьпе Фаро. Памёр 30 ліпеня 2007 году.

Сказаць, што Інгмар Бэргман - Вялікі рэжысэр, які зьмяніў сусьветны кінэматограф – значыць не сказаць нічога. Швэд, які стаўся сымбалем сваёй краіны, майстра й прадаўжальнік Стрынбэрга, Чэхава, Кіркегара, Шэксьпіра, тэатральны творца і кінагеній.

У фільмах швэдзкага рэжысэра людзі з розных куткоў сьвету пазнавалі сябе й адкрывалі самыя схаваныя тайны сваёй душы. Вера і бязвер’е, пакутлівая самота, трагічны разлад душы, боль…

Адкуль такое веданьне чалавека? Чаму творы Бэргмана знаходзілі водгук у самых розных сэрцах?

На нашых вачах – на экране – разгортвалася драма, якая апошні раз апісвалася ў Старым Запавеце.

Сын пастара Інгмар запытваўся, як старазапаветны Ёў: “Чаму вакол столькі зла? Дзе Божая міласэрнасьць? Дзе – адказ Госпада?” І гэты пакутлівы дыялёг – ішоў сёньня – сродкамі кінамовы.

Рыцар спавядаецца Сьмерці ў сваім бязвер’і (“Сёмая пячатка”), стары адчувае цяжар уласных грахоў і сьніць уласнае пахаваньне (“Сунічная паляна”), а дзьвюх сясьцёр лучыць нянавісьць і маўчаньне Бога ў іхным сэрцы (“Маўчаньне”). У карцінах Бэргмана атэісты моляцца за вернікаў ("Прычасьце"), любоў і нянавісьць сьплятаюцца (“Шэпты і крыкі”, і дзьве душы знаходзяць кантакт праз эмблему-твар (“Пэрсона”).

Кіно ёсьць таямніцай Увасабленьня, якое адбылося 2000 гадоў таму – і кіно ёсьць старажытная магія, якая існавала ў дахрысьціянскія часы. Бэргман цудоўна ведаў гэтую праўду – і зь лёгкасьцю працаваў з рэальнасьцю і са снамі. У "Фані і Аляксандру" - найлепшай сваёй карціне - рэжысэр спускаецца ў маленства...

Швэдзкі творца перажыў антыбэргманаўскае паўстаньне маладых рэжысэраў, якія абвінавачвалі аўтара ў мэтафізычнасьці, мізантрапіі і элітарнасьці. Але сам Інгмар Бэргман пад псэўданімам Эрнэста Рыфэ ўжо высьмяяў свае ўяўныя і рэальныя заганы. На пасадзе дырэктара “Драматэна” – Каралеўскага драматычнага тэатра – Бэргман кардынальна зьнізіў кошты на квіткі і скараціў працягласьць спэктакляў да 1,5 гадзін – каб зрабіць мастацтва агульнадаступным.

Аднойчы Бэргман і Таркоўскі сутыкнуліся на адным з фэстаў. Яны збаяліся падысьці адзін да аднаго, нягледзячы на глыбокае ўзаемнае шанаваньне. На магіле Таркоўскага напісана: “Чалавек, які бачыў анёла”. Позірк Бэргмана куды змрачнейшы...

Пакутлівыя пошукі “Прычасьця” і “Твару”, балючыя “Сцэны шлюбнага жыцьця” і “Восеньскай санаты”...

Ці адказаў Гасподзь Бэргману? Левіафаны душы, гул і грымоты, страх і трымценьне – глядзіце карціны Бэргмана і вы ўбачыце, якім быў Адказ.

Фільмаграфія:

1944 – Цкаваньне / HETS сцэнарыст, асыстэнт рэжысэра

1946 - Дождж над нашым каханьнем / Det regnar pa var karlek

1946 - Крызіс / Kris

1947 - Карабель у Індыю / Skepp till India land

1948 - У партовым горадзе / Hamnstad

1948 - Музыка ў цемры / Musik i morker

1949 - Смага / Torst

1949 - Турма / Fangelse

1950 - Высокая напруга / Sant hander inte har

1950 - Ода радасьці / Till gladje

1951 - Летняя гульня / Sommarlek

1952 - Сакрэты жанчын / Kvinnors vantan

1953 - Вечар блазнаў / Gycklarnas afton

1953 - Лета з Монікай / Sommaren med Monika

1954 - Урок каханьня / En Lektion i karlek

1955 - Жаночыя мары / Kvinnodrom

1955 - Усьмешкі летняй ночы / Sommarnattens leende

1957 - А вось і спадар Сьліман / Herr Sleeman kommer

1957 - Сунічная паляна / Smultronstallet

1957 - Як здымалася "Сунічная паляна" / Bakomfilm smultronstallet

1957 – Сёмая пячатка / Det Sjunde inseglet

1958 - Шаленства / Rabies

1958 - Венецыянец / Venetianskan

1958 - Твар / Ansiktet

1958 - На парозе жыцця / Nara livet

1960 - Дзявоцкая крыніца / Jungfrukallan

1960 - Д'ябальскае вока / Djavulens oga

1960 - Шторм / Ovader

1961 - Скрозь цьмянае шкло / Sasom i en spegel

1962 - Прычасьце / Nattvardsgasterna

1963 - Гуляючы ў сне / Ett Dromspel

1963 - Маўчаньне / Tystnaden

1965 - Усё аб гэтых жанчынах / For att inte tala om alla dessa kvinnor

1965 - Дон Жуан / Don Juan

1966 - Пэрсона / Persona

1967 - Сімулятары / Stimulantia

1968 - Сорам / Skammen

1968 - Гадзіна ваўка / Vargtimmen

1969 - Рытуал / Riten

1969 - Жарсьць / En Passion

1970 - Аб высьпе Фаро ў 1969 / Farodokument 1969

1971 - Дотык / Beroringen

1972 - Шэпты і крыкі / Viskningar och rop

1973 - Сцэны шлюбнага жыцьця / Scener ur ett aktenskap

1974 - Мізантроп / Misantropen

1975 - Чароўная флейта / Trollflojten

1976 - Тварам да твару / Ansikte mot ansikte

1977 - Змяінае яйка / The Serpent's Egg

1978 - Восеньская саната / Hostsonaten

1979 - Аб высьпе Фаро / Faro-dokument

1980 - З жыцьця марыянэтак / Aus dem Leben der Marionetten

1982 - Фані і Аляксандар / Fanny och Alexander

1983 - Школа жонак / Hustruskolan

1984 - Твар Карыны / Karins ansikte

1986 - Блаславёныя / De Tva saliga

1986 - Пасьля рэпетыцыі / Efter repetitionen

1986 - Фані і Аляксандр. Хронікі стварэньня фільму / Dokument Fanny och Alexander

1992 - Маркіз дэ Сад / Markisinnan de Sade

1993 - Вакханкі / Backanterna

1995 - Апошні выкрык / Sista skriket

1997 - У прысутнасьці блазна / Larmar och gor sig till

2000 - Разрыў выявы / Bildmakarna

2003 - Сарабанда / Saraband

Кінатэрміны

Кінападзеі

Усе фільмы

Кінатворцы

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0