Мова

Як нямецкі перакладчык зацікавіўся беларускай літаратурай

Томас Вайлер у 1990-х паўтара года пражыў у Беларусі, дзе быў валанцёрам. Але цікавасць да беларускай мовы прыйшла пазней.

Томас Вайлер Thomas Weiler
Томас Вайлер. Скрын відэа: dwbelarus / YouTube

Томас Вайлер у жніўні гэтага года стаў лаўрэатам прэміі Паўля Цэлана за пераклад на нямецкую мову рамана «Сабакі Еўропы» Альгерда Бахарэвіча. Гэта прэстыжная ўзнагарода прысуджаецца Нямецкім літаратурным фондам за выдатныя дасягненні ў перакладзе літаратурных твораў. Прэмію памерам 25 тысяч еўра ўручаць на афіцыйнай цырымоніі 21 лістапада.

«DW Беларусь» паразмаўлялі з лаўрэатам пра шлях да беларускай мовы.

Вайлер згадвае, што прыехаў у Мінск у канцы 1990-х з невялікага мястэчка ў Германіі і яму было цяжка прызвычайвацца да жыцця ў вялікім горадзе ў чужой краіне.

«Да таго, што амаль усе ў Беларусі размаўляюць на рускай мове, я ўжо быў гатовы. У нас быў падрыхтоўчы семінар, на якім былыя валанцёры, якія працавалі ў Мінску раней, расказвалі нам пра гэта», —

згадвае Томас.

Перад ад'ездам ён стаў самастойна вывучаць рускую мову.

Томас Вайлер Thomas Weiler
Томас Вайлер падчас свайго валанцёрства ў Мінску. Скрын відэа: dwbelarus / YouTube

«Я ведаў лічбы да ста і валодаў базавым слоўнікавым запасам. Але валоданне лічбамі не вельмі мне дапамагала, таму што ў той час быў разгар інфляцыі і ўсе пачыналі лічыць з 10 тысяч», — расказвае Вайлер.

Паступова за час працы хлопец вывучыў рускую мову. А вось беларускай ён па-сапраўднаму зацікавіўся, калі вярнуўся з Беларусі.

«Я зразумеў, што не заўважыў цэлую сферу, субкультуру, якая вызначала сябе праз беларускую мову, якая рабіла і слухала беларускую музыку, літаратары, якія пісалі па-беларуску. Таму што не знайшоў доступу. А па шчырасці, і не шукаў. (…) Гэта была такая закрытая субкультура, такі самадастатковы асобны свет. Менавіта гэта мяне зацікавіла».

Вайлер згадвае, што па вяртанні ў Германію ён пачаў сачыць за тым, якія беларускія тэксты выходзяць у яго краіне. Падчас навучання ў Лейпцыгскім універсітэце хлопец вывучаў пераклад на рускую і польскую мовы. Паралельна самастойна спрабаваў вучыць беларускую мову, наведваючы курсы па беларускай мове, што былі ў яго ўніверсітэце.

Мужчына адзначае, што ў час, як ён пачаў займацца беларускай літаратурай, у Германіі было вельмі мала новых перакладаў з беларускай мовы на нямецкую. За пятнаццаць гадоў сітуацыя істотна змянілася да лепшага. Цяпер шмат розных выдавецтваў у Германіі, Аўстрыі, Швейцарыі ўжо выдалі пераклады беларускіх аўтараў. Сярод іх як паэзія, так і проза, драматургія.

На адным з кніжных кірмашоў Томас пазнаёміўся з пісьменнікам Альгердам Бахарэвічам, чый раман «Сабакі Еўропы» ён пераклаў на нямецкую мову.

«Для мене задача перакладчыка, гэта не толькі перадача тэкстаў, але і размовы пра тое, адкуль яны паходзяць, якая сітуацыя ў краіне ці як вы іх чытаеце, які досвед у вас быў, што вы цяпер чуеце ад людзей, якія прыязджаюць з гэтай краіны ці, магчыма, усё яшчэ знаходзяцца ў ёй», — адзначае Вайлер.

«Пакуль я працаваў над перакладам, у Беларусі адбылася мірная рэвалюцыя, пачаліся рэпрэсіі, з'явіліся палітвязні. Было расійскае ўварванне ва Украіну. Для мяне гэта ўсё — у гэтым тэксце», — гаворыць перакладчык.

Каментары

«Найгоршы канцэрт у маім жыцці»: беларуска паскардзілася на выступ «Іванушак» у Мінску і набрала 2 мільёны праглядаў11

«Найгоршы канцэрт у маім жыцці»: беларуска паскардзілася на выступ «Іванушак» у Мінску і набрала 2 мільёны праглядаў

Усе навіны →
Усе навіны

Сабаленка афіцыйна стала першай ракеткай свету4

МЗС: Украіну не папярэджвалі пра тэлефанаванне Трампа Пуціну2

Чэргі на польскай мяжы зніклі1

Сябры спевака Дзядзі Вані пацвярджаюць: ён у СІЗА1

Алексіевіч: Пазняк ніяк не можа пагадзіцца, што яго час прайшоў125

У IT-вёсцы пад Мінскам прадаюць стыльны дом2

Трамп пазваніў Пуціну? Ёсць інфармацыя, але Масква абвяргае30

Кіраўнік Віцебскай вобласці расказаў пра спаборніцтва з іншымі абласцямі па колькасці подпісаў за Лукашэнку6

Ці лічыцца дармаедам жанчына, якая выхоўвае дзіця і не працуе?1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«Найгоршы канцэрт у маім жыцці»: беларуска паскардзілася на выступ «Іванушак» у Мінску і набрала 2 мільёны праглядаў11

«Найгоршы канцэрт у маім жыцці»: беларуска паскардзілася на выступ «Іванушак» у Мінску і набрала 2 мільёны праглядаў

Галоўнае
Усе навіны →