Мова

Як нямецкі перакладчык зацікавіўся беларускай літаратурай

Томас Вайлер у 1990-х паўтара года пражыў у Беларусі, дзе быў валанцёрам. Але цікавасць да беларускай мовы прыйшла пазней.

Томас Вайлер Thomas Weiler
Томас Вайлер. Скрын відэа: dwbelarus / YouTube

Томас Вайлер у жніўні гэтага года стаў лаўрэатам прэміі Паўля Цэлана за пераклад на нямецкую мову рамана «Сабакі Еўропы» Альгерда Бахарэвіча. Гэта прэстыжная ўзнагарода прысуджаецца Нямецкім літаратурным фондам за выдатныя дасягненні ў перакладзе літаратурных твораў. Прэмію памерам 25 тысяч еўра ўручаць на афіцыйнай цырымоніі 21 лістапада.

«DW Беларусь» паразмаўлялі з лаўрэатам пра шлях да беларускай мовы.

Вайлер згадвае, што прыехаў у Мінск у канцы 1990-х з невялікага мястэчка ў Германіі і яму было цяжка прызвычайвацца да жыцця ў вялікім горадзе ў чужой краіне.

«Да таго, што амаль усе ў Беларусі размаўляюць на рускай мове, я ўжо быў гатовы. У нас быў падрыхтоўчы семінар, на якім былыя валанцёры, якія працавалі ў Мінску раней, расказвалі нам пра гэта», —

згадвае Томас.

Перад ад'ездам ён стаў самастойна вывучаць рускую мову.

Томас Вайлер Thomas Weiler
Томас Вайлер падчас свайго валанцёрства ў Мінску. Скрын відэа: dwbelarus / YouTube

«Я ведаў лічбы да ста і валодаў базавым слоўнікавым запасам. Але валоданне лічбамі не вельмі мне дапамагала, таму што ў той час быў разгар інфляцыі і ўсе пачыналі лічыць з 10 тысяч», — расказвае Вайлер.

Паступова за час працы хлопец вывучыў рускую мову. А вось беларускай ён па-сапраўднаму зацікавіўся, калі вярнуўся з Беларусі.

«Я зразумеў, што не заўважыў цэлую сферу, субкультуру, якая вызначала сябе праз беларускую мову, якая рабіла і слухала беларускую музыку, літаратары, якія пісалі па-беларуску. Таму што не знайшоў доступу. А па шчырасці, і не шукаў. (…) Гэта была такая закрытая субкультура, такі самадастатковы асобны свет. Менавіта гэта мяне зацікавіла».

Вайлер згадвае, што па вяртанні ў Германію ён пачаў сачыць за тым, якія беларускія тэксты выходзяць у яго краіне. Падчас навучання ў Лейпцыгскім універсітэце хлопец вывучаў пераклад на рускую і польскую мовы. Паралельна самастойна спрабаваў вучыць беларускую мову, наведваючы курсы па беларускай мове, што былі ў яго ўніверсітэце.

Мужчына адзначае, што ў час, як ён пачаў займацца беларускай літаратурай, у Германіі было вельмі мала новых перакладаў з беларускай мовы на нямецкую. За пятнаццаць гадоў сітуацыя істотна змянілася да лепшага. Цяпер шмат розных выдавецтваў у Германіі, Аўстрыі, Швейцарыі ўжо выдалі пераклады беларускіх аўтараў. Сярод іх як паэзія, так і проза, драматургія.

На адным з кніжных кірмашоў Томас пазнаёміўся з пісьменнікам Альгердам Бахарэвічам, чый раман «Сабакі Еўропы» ён пераклаў на нямецкую мову.

«Для мене задача перакладчыка, гэта не толькі перадача тэкстаў, але і размовы пра тое, адкуль яны паходзяць, якая сітуацыя ў краіне ці як вы іх чытаеце, які досвед у вас быў, што вы цяпер чуеце ад людзей, якія прыязджаюць з гэтай краіны ці, магчыма, усё яшчэ знаходзяцца ў ёй», — адзначае Вайлер.

«Пакуль я працаваў над перакладам, у Беларусі адбылася мірная рэвалюцыя, пачаліся рэпрэсіі, з'явіліся палітвязні. Было расійскае ўварванне ва Украіну. Для мяне гэта ўсё — у гэтым тэксце», — гаворыць перакладчык.

Каментары

СК назваў імёны тых, хто скінуў выбухоўку на базу АМАПа ў Мінску ў 2021 годзе5

СК назваў імёны тых, хто скінуў выбухоўку на базу АМАПа ў Мінску ў 2021 годзе

Усе навіны →
Усе навіны

Трамп прапанаваў тэлевядоўцу пасаду міністра абароны 5

«Гэта не заробак, гэта бонус». Некаторым беларусам падабаецца атрымліваць частку зарплаты прадуктамі2

«Яна не ў турме, а на спецдачы КДБ!» Канспіролагі накінуліся на Калеснікаву65

«Як людзі на такое вядуцца? Ды вельмі проста». Расповеды беларусаў, якія працавалі тэлефоннымі ашуканцамі12

Алексіевіч пра маршы пратэсту: Цяпер было б больш жорстка, была б кроў. А тады мы думалі, што гэта свята24

Трамп абвясціў імя свайго дарадцы па нацбяспецы11

Атрад беларускіх добраахвотнікаў «Тэрор» заявіў пра самароспуск9

У Абхазіі пасля пратэстаў і перакрыцця мастоў адпусцілі з-пад варты апазіцыянераў

Слюнькін: Адным толькі вызваленнем палітвязняў Лукашэнка Трампа не зацікавіць3

больш чытаных навін
больш лайканых навін

СК назваў імёны тых, хто скінуў выбухоўку на базу АМАПа ў Мінску ў 2021 годзе5

СК назваў імёны тых, хто скінуў выбухоўку на базу АМАПа ў Мінску ў 2021 годзе

Галоўнае
Усе навіны →