Нядаўна ў Вільні, шпацыруючы са старым сябрам, адчуў няёмкасьць. Купляў сабе ў шапіку талончык, прамямліў прадавачцы: duokite bilietą… Тым часам Andrei Antonau шапнуў мне, намякаючы на брак з майго боку ветлівасьці, пажаданы працяг сказу — …man prašau… Прысароміў!
І праўда, раней гэткі просты сказ быў для мяне натуральным. Раней жа казаў абавязкова! У любой краіне па-іншаму сказы-просьбы й не гучаць, бо мы паўсюль кажам s'il vous plaît, proszę, please…
За апошнія тузін гадоў у Менску я ня толькі адвык ад элементарнае ветлівасьці з боку касіраў, прадаўцоў, афіцыянтаў, міліцянтаў, кантралёраў, што й падзабыў такую элементарную падставу людзкіх адносін.
Літаральна ўчора, я і мой сусед Andrej Andryjeuski, робячы звычайнае кола па сваім раёне, у пабытовым клопаце, зрабілі экспэрымэнт. Заходзячы ў крамы, кавярні, на пошту, вітаючыся, разьвітваючыся, просячы і дзякуючы, такі і не дачакаліся ні ад кога (!!!) нават «здрасьте/пажалуста»… Суворыя кабеты і мужчыны, рознага веку, з розных установаў стасаваліся з намі амаль моўчкі, не чакаючы ад нас праяваў зычлівасьці й ня дбаючы ні пра якія палітэсы. А мы выглядалі відавочна старамоднымі правінцыяламі…
Адкуль раптам запанавала такая ўсеагульная неветлівасьць, няўдзячнасьць, нядбайнасьць у людзкіх стасунках? Калі ўсё сышло? Не згадаю нават, ці было калі па-іншаму.
