Ці можна насіць адны і тыя ж шкарпэткі некалькі дзён? Мікрабіёлагі даюць адназначны адказ
Насіць адныя і тыя ж джынсы ці світар некалькі дзён — звычайная рэч. Але ці распаўсюджваецца гэтае правіла на шкарпэткі? Навукоўцы папярэджваюць: калі б вы ведалі, хто жыве ў іх ужо пасля аднаго дня нашэння, вы б нават не думалі пра гэта.
Нашы ступні ўяўляюць сабой складаную мікраскапічную экасістэму. Яны служаць асяроддзем пражывання для прыкладна 1000 розных відаў бактэрый і грыбкоў. Больш за тое, менавіта на нагах разнастайнасць грыбковай флоры вышэйшая, чым на любой іншай частцы цела. Дадайце да гэтага шчыльнасць потавых залоз (адну з самых высокіх у арганізме) — і вы атрымаеце ідэальны інкубатар для мікраарганізмаў.
Як піша The Conversation, большасць гэтых мікробаў аддае перавагу цёплым і вільготным участкам паміж пальцамі. Там яны харчуюцца пажыўнымі рэчывамі з поту і змярцвелымі клеткамі эпідэрмісу. Менавіта прадукты жыццядзейнасці гэтых арганізмаў ствараюць непрыемны пах. Напрыклад, адна бактэрыя сінтэзуе рэчыва, пах якога нагадвае гнілую цыбулю, другая — сыр, а трэцяя выпрацоўвае кіслату са спецыфічным рэзкім пахам (які часта параўноўваюць з «казіным»).
Чым мацней пацеюць ногі, тым больш пажыўнага асяроддзя атрымліваюць бактэрыі і тым больш выразным становіцца пах. Шкарпэткі затрымліваюць вільгаць, ствараючы для іх аптымальныя ўмовы.
Пры гэтым мікраарганізмы вельмі жывучыя: на баваўнянай тканіне яны могуць захоўвацца да 90 дзён. Таму паўторнае выкарыстанне нямытых шкарпэтак толькі спрыяе росту калоніі.
Аналіз мікробнага складу рэчаў пасля аднаразовага выкарыстання выявіў каласальную розніцу. Калі на футболцы пасля дня нашэння знайшлі каля 83 000 бактэрый, то на шкарпэтках гэты паказчык сягаў 8—9 мільёнаў. Сярод іх сустракаюцца не толькі бяскрыўдныя насельнікі скуры, але і ўмоўныя патагены (напрыклад, Aspergillus, Cryptococcus ці Candida), здольныя выклікаць рэспіраторныя і кішачныя інфекцыі.
Эксперты адзначаюць, што акрамя «роднай» мікрафлоры нагі, у шкарпэтках пасяляюцца і мікробы з навакольнага асяроддзя — напрыклад, з падлогі дома ці спартзалы. І гэтыя мікраарганізмы лёгка пераносяцца далей — на любыя паверхні, да якіх датыкаецца тканіна: ваш абутак, ложак, канапу ці дыван. Гэта значыць, што брудныя шкарпэткі могуць стаць разносчыкамі грыбка, які выклікае мікоз ступні. Менавіта таму крытычна важна не дзяліцца шкарпэткамі ці абуткам з іншымі людзьмі, а таксама не хадзіць у адных шкарпэтках ці басанож у грамадскіх распранальнях і душавых.
Каб абараніць здароўе, мікрабіёлагі настойліва раяць мяняць шкарпэткі штодзень. Вырабы з бавоўны, воўны ці сінтэтыкі не прызначаныя для шматразовага нашэння без мыцця. Тэарэтычным выключэннем могуць быць толькі спецыялізаваныя мадэлі з антымікробнымі ўласцівасцямі (напрыклад, з іонамі срэбра ці цынку) або бамбукавыя вырабы, якія лепш прапускаюць паветра, аднак і імі злоўжываць не варта.
Таксама важна правільна даглядаць рэчы. Звычайнае мыццё пры тэмпературы 30-40°C не здольнае поўнасцю знішчыць усе грыбкі і іх споры. Каб гарантавана дэзынфікаваць шкарпэткі, навукоўцы рэкамендуюць выкарыстоўваць тэмпературу 60°C і мыйныя сродкі з даданнем ферментаў (біялагічна актыўных рэчываў, якія расшчапляюць арганічныя забруджванні).
Калі мыццё пры высокай тэмпературы немагчымае, дапаможа прасаванне гарачым прасам або сушка на адкрытым паветры, бо ўльтрафіялетавае выпраменьванне сонца мае бактэрыцыдны эфект.
Цяпер чытаюць
Беларуска набіла на целе партрэты Лукашэнкі і яго сыноў, Умкі, Пуціна ды Сі Цзіньпіна20
Каментары