Літаратура22

...плюс ідышызацыя ўсёй краіны

Дваццатыя гады ў айчыннай гісторыі вядомыя найперш беларусізацыяй. Гэтак бальшавікі трымаліся абвешчанага імі прынцыпа аб праве нацыяў на самавызначэнні. У дадатак, прышчапленне беларускасці зверху было абумоўлена жаданнем маладой савецкай улады ўсталяваць татальны кантроль праз зразумелую як мага больш шырокім масам, мову і культурную форму. Пра беларусізацыю ведаюць усе, хто хоць трохі знаёмы з найноўшай гісторыяй, але непараўнальна менш людзей чулі, што разам з беларусізацыяй у 20-ыя гады на тэрыторыі БССР праходзіў паралельны мэтамі працэс ідышызацыі, «прызначаны» для найвялікшай нацыянальнай меншыні тагачаснага БССР, для габрэяў. Гэта быў час, калі адчыняліся габрэйскія школы, на ідышы ставіліся спектаклі і выходзілі газеты.

Новая кніга Якава Басіна «Большевизм и евреи: Белоруссия, 1920-е» очерки» з аднаго боку — пра спрыяльныя габрэйшчыне часы першых гадоў савецкай улады, а з іншага — пра «ператварэнне яе (савецкай улады) з сістэмы, якая асуджала антысемітызм і сцвярджала адметнасць габрэйскага народу, у сістэму, што вызнавала ... дзяржаўны антысемітызм і фактычна знішчыла габрэйскую нацыянальную культуру...».

Кніга хіба не абмяжоўваецца звесткамі пра дваццатыя гады і не спыняецца на падаванні звестак пра культурны аспект габрэйскага жыцця ў даваеннай БССР.

Большевизм и евреи: Белоруссия, 1920-е. : ист. очерки. Яков Басин. — Минск: А.Н. Вараксин, 2008—304 с., 300 экз.

Дарэчы. У ідышы дагэтуль існуе падзяленне на два правапісы, на своеасаблівыя «тарашкевіцу» і «наркамаўку». Каменем сутыкнення з’яўляюцца словы са старажытнагабрэйскімі каранямі. Першы, традыцыйны правапіс, загадвае пісаць такія словы згодна з біблейнымі крыніцамі, а другі, савецкі, варыянт, не прызнае традыцыйных і рэлігійных уплываў, і патрабуе пісаць старажытнагабрэйскія словы, як пішуцца ў ідышы іншыя словы, што маюць нямецкае або славянскае паходжанне. Гэты другі, правапіс, можа быць, больш прагматычны, але ж разам з тым адарваны ад габрэйскай традыцыі.

Каментары2

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Усе навіны →
Усе навіны

Колькі каштуе паесці ў элітным французскім рэстаране Віктара Лукашэнкі?30

Прадстаўнік ЗША пры НАТА анансаваў пастаўку Украіне зброі, якой яна раней не мела6

Па трасе М1 везлі гіганцкага зубра. TikTok гадае, куды ён накіроўваецца2

У Беларусі жывуць аднагодкі дыназаўраў. Жыхар Палесся расказаў і паказаў, як за імі назірае7

Некаторыя іпэшнікі з новага года не змогуць гандляваць праз маркетплэйсы

Таджыкскія дзеці віталі Лукашэнку па-беларуску. Ён пачын не падтрымаў ВІДЭА29

Ціханоўская без драматызацыі і з усмешкай пракаментавала рашэнне ўладаў Літвы змяніць форму яе аховы10

Да краін, якія блакуюць прыняцце новага пакета санцый ЕС супраць Расіі, далучылася Аўстрыя

У былога пілота «Формулы-1» забралі правы за любоў да хуткай язды1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Арыштаваны Аляксандр Шакуцін19

Арыштаваны Аляксандр Шакуцін

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць