«У месяц на прадукты сыходзіць каля 1000 рублёў». Параўноўваем беларускія цэны з цэнамі ў суседніх краінах
Часам падаецца, што беларускія прадукты даражэюць на вачах. «Наша Ніва» пісала, што гародніна падрасла ў цане на 70-120%. Але як мы выглядаем на фоне нашых суседзяў? У рубрыцы «Дзе танней» параўноўваем цэны ў супермаркетах Беларусі, Расіі, Украіны, Польшчы, Літвы і Латвіі (параўнальная табліца ў канцы тэксту). А беларусы, якія жывуць у сталіцах гэтых краін, расказваюць, колькі трацяць на прадукты.
Мінск. «Бярэш якія-небудзь 50 рублёў, а на іх ужо столькі не купіш, як раней»
Алене 42 гады, жанчына жыве ў Мінску і працуе лагістам. У Алены ёсць сям’я — муж і дачка, таму ў краме жанчына закупаецца па выхадных, каб ежы было дастаткова на працягу тыдня.
«На месяц нам трэба каля 800 рублёў на сям’ю. У прадуктах мы сябе не абмяжоўваем. Мы ядзім усё: мяса, гародніну, садавіну, мучное, — расказвае яна. — Ёсць у Мінску дарагія крамы, дзе цэны адрозніваюцца ад іншых. Напрыклад, «Гіпа» і «Грын». З танных — «Еўраопт», «Санта». Я хаджу больш ў «Еўраопт». Там можна купіць мяса таннейшае.
Але нейкіх іншых прадуктаў, якія ёсць у іншых крамах, там, напрыклад, няма. Дарэчы, многія прадукты сталі даражэйшыя. Напрыклад, малочныя тавары, курыца, памідоры, яйкі ўжо два з паловай рубля, бананы пад тры рублі. Яшчэ дзесьці зніклі цэлыя кураняты. Кураня прадаецца ў частках», — кажа яна.
Па словах Алены, яна карыстаецца зніжкамі, але спецыяльна па іх у краму не ходзіць.
«Зразумела, што ёсць зніжкі, але ці сапраўдныя яны? Не ведаю. Калі ёсць нешта на зніжцы, што мне трэба, бяру. Няма на зніжцы, але трэба — таксама бяру, — кажа яна. — Але тое, што кошты выраслі, гэта дакладна. Бярэш якія-небудзь 50 рублёў, а на іх ужо столькі не купіш, як раней купляў. На прадукты выдаткоўваю больш за палову зарплаты. Колькі гэта дакладна ў працэнтах, не ведаю. Але ідзе шмат грошай».
Сярэдні заробак у Беларусі за кастрычнік склаў 1479 рублёў «бруднымі». Між тым, паводле звестак Белстата, выдаткі на прадукты харчавання беларусаў складаюць у сярэднім 39% ад даходаў.
Масква. «Купляю прадукты ў розных месцах, каб сэканоміць і не пераплачваць»
Алёне 33 гады, яна беларуска і вось ужо дзевяць гадоў жыве ў Маскве і працуе на радыё. Яны жывуць разам з мужам. І, як правіла, у месяц на ежу трацяць каля 20-30 тысяч расійскіх рублёў, то-бок прыкладна 690-1035 рублёў.
«У нас даволі тыповы прадуктовы кошык, як ва ўсіх: курыца, гародніна, садавіна, мучное і гэтак далей. Праўда, мы не купляем чырвонае мяса. — кажа Алёна. — Чырвоную ікру, вядома, мы не ядзім лыжкамі, але ў прадуктах сябе не абмяжоўваем. Я люблю якасную гародніну, таму купляю на рынку. Яна таннейшая там і смачнейшая».
Звычайна Алёна ходзіць па розныя прадукты ў розныя крамы, каб не пераплачваць. Кажа, не можа сабе дазволіць закупляцца толькі ў адным месцы.
«Я ў краму хаджу кожны дзень, але пытанне ў маштабах закупак. Мужу часта гатую ежу з сабой на працу. Таму нейкія дробныя тавары дакупляю», — гаворыць яна.
Па словах Алёны, нават нягледзячы на зніжкі, кошты на прадукты ў Маскве апошнім часам адчувальна выраслі.
«Не думаю, што ў зніжках ёсць вялікі сэнс. Самая ў нас дрэнная крама ў Маскве — «Дыксі». Шмат пратэрмінаваных і сумнеўных прадуктаў. Дарагая крама — «Азбука вкуса». Лічу, што крама вельмі пераацэненая. Самыя хадавыя прадукты там каштуюць значна даражэй. Нацэнка за статуснасць. Мне вось падабаецца хадзіць у «Ашан». Але якасны сыр у нас усюды дорага каштуе. Рыба белая і чырвоная таксама, добры алей — гэта ўсё нятанна. Карысныя прадукты ў прынцыпе дарагія».
Сярэдняя налічаная зарплата ў Расіі ў верасні складала 54 687 расійскіх рублёў, ці 1892 беларускія. Па звестках vedomosti.ru, амаль траціна выдаткаў расіян — 29,7% — прыпадае на прадукты харчавання.
Кіеў. «Калі кожны дзень абедаць у сталовай, то за месяц атрымаецца каля 150 даляраў»
Аляксандр жыве ў Кіеве і працуе дыстанцыйна ў міжнароднай IT-кампаніі. Хлопец нядаўна скончыў ВНУ, забраў дыплом і вырашыў з’ехаць з Беларусі. У прадуктовых крамах Аляксандр бывае некалькі разоў на тыдзень, часцей заходзіць у кавярні.
«У Кіеве шмат дзе можна паесці, і гэта танна. Нават танней, чым купляць прадукты ў краме. На суп трэба мяса, бульба, морква. А тут можна за 30 грыўняў (каля 2,8 беларускага рубля, — заўв. «НН») купіць гатовы суп. І кожны дзень хадзіць, і ён будзе розны», — кажа малады чалавек.
Калі ўсё ж Аляксандр заходзіць у краму, то набывае самае неабходнае і паўфабрыкаты, каб пры патрэбе хутка паесці.
«Харчуюся гранолай, малаком, купляю яйкі, кашы, макароны, рыс. Запякаю курыцу, усялякія сасіскі, люблю рыбу — усё гэта неяк камбінуецца, — адзначае ён. — Шмат чаго купляю гатовага ў краме.
Акцыі і карты ёсць, але зніжкавыя, назапашвальныя карты збольшага электронныя. Колькі я трачу на прадукты ў месяц, вельмі складана сказаць, але мне майго заробку хапае, і нават яшчэ застаецца. Калі кожны дзень абедаць у сталовай, то за месяц атрымаецца каля 150 даляраў».
Ва Украіне сярэдні налічаны заробак за кастрычнік склаў 14 045 грыўняў, ці 1313 рублёў. Згодна з інфармацыяй economy.24tv.ua, выдаткі на прадукты харчавання ўкраінцаў складаюць 39,5% ад даходаў.
Варшава. «Цэны на адным узроўні з беларускімі, але ёсць прадукты, якія трохі таннейшыя»
Іллі 22 гады, ён пераехаў у Варшаву летам 2021га. Хлопец скончыў у Мінску БДУ і пасля гэтага вырашыў ісці ў магістратуру, але ўжо не ў Беларусі.
Звычайна Ілля харчуецца ўсухамятку, як і ўсе студэнты. Таму ў супермаркет каля дома заходзіць досыць часта. Хлопец кажа, што звычайна карыстаецца зніжкавымі картамі: мае карты ледзь не кожнага супермаркета.
«У іх добрая сістэма назапашвання. Потым гэтымі бонусамі можна расплачвацца. Зніжкі бываюць дастаткова часта, ледзь не кожны тыдзень, — расказвае малады чалавек. — Распаўсюджаная акцыя «два па цане аднаго», тады зніжкі вагаюцца ў межах ад 10% да 70%».
«На прадукты ў мяне ідзе у месяц прыкладна 250 даляраў, ці 615 беларускіх рублёў, — кажа Ілля. — Гэта з тым улікам, што я сабе наогул ні ў чым не адмаўляю. Абедаць я хаджу ў сталовыя, кавярні. Звычайна трачу 4 даляры, ці каля 10 беларускіх рублёў. Цалкам даступны кошт.
У краме купляю мяса, макароны, кашы, малако. Сёння ў мяне ў кошыку цыбуля за 1,69 злотага за кілаграм, цукар за 2,48 злотага за кілаграм, грэчка за 4 злотыя за 400 грамаў, хлеб за 3,5 злотага за 500 грамаў».
У Польшчы на канец другога квартала сярэдняя зарплата склала 5505 злотых, або 3633 беларускія рублі. Па звестках anothercitizenship.com, на пакупку прадуктаў у паляка сыходзіць каля 30% ад заробку.
Літва. «За адзін паход у краму трачу каля 10 еўра»
Глеб таксама студэнт. Ён жыве і вучыцца ў Вільні, а ў Беларусі вучыўся ў БДУ. Кажа, што пакуль вяртацца не збіраецца.
Прадуктовая крама знаходзіцца побач з домам Глеба. Калі хлопец толькі прыехаў, перш за ўсё ён вырашыў пайсці ў супермаркет і паглядзець на еўрапейскія кошты.
«Трачу на прадукты прыкладна 150 еўра ў месяц, — расказвае ён. — Купляю гародніну, садавіну, паўфабрыкаты, бліны, цэпеліны. На сняданак у мяне звычайна мюслі ці кашы. Па адчуваннях, кошты на ўзроўні беларускіх. Вось, напрыклад, 400-500 грамаў курынага філе каштуе 2,44 еўра. Гэта 6,89 беларускага рубля.
За адзін паход у краму трачу каля 10 еўра, хаджу некалькі разоў на тыдзень. На мой погляд, нейкай розніцы, дзе купляць ежу, няма. У нейкай краме можа быць зніжка, а ў нейкай не, але тут трэба мець час, каб гэта адсочваць», — кажа ён.
Сярэдні заробак ў Літве ў другім квартале 2021 года быў 1566 еўра да выплаты падаткаў, або 4425 беларускіх рублёў. Baltnews паведамляў, што літоўцы трацяць на прадукты харчавання каля 31,5% даходаў.
Латвія. «Можна купіць ласося па 4 еўра або гранат за 19 цэнтаў за кіло»
Жэні 33 гады. Яна жыве ў Рызе разам з мужам і сабакам. У Латвіі яна з красавіка гэтага года. Па спецыяльнасці яны праграмісты.
Што тычыцца трат на прадукты, то дзяўчына адзначае: амаль адразу зразумела, што ў Латвіі можна жыць вельмі эканомна, калі хадзіць у гіпермаркеты.
«У Рызе ёсць некалькі танных гіпераў, у якіх усе закупляюцца. Мы жывём у цэнтры, таму ў крамы каля дома не ходзім — там цэны ў разы вышэйшыя, чым у гіперах і на ўскраіне, — гаворыць дзяўчына. — Калі я кажу ў разы, я маю на ўвазе ў разы: у сярэднім у 2,5 раза. У гіперах тавары на зніжках разбіраюць за паўдня, таму што тут яны сапраўдныя: 50-25%. Можна купіць ласося па 4 еўра за кіло або гранат за 19 цэнтаў за кіло. А праз тыдзень ласось будзе па 10 еўра, а гранат — па 2».
Таксама дзяўчына карыстаецца і зніжкавымі картамі з праграмамі назапашвання бонусаў. Па іх, кажа беларуска, можна эканоміць каля 10%. Так, на харчаванне ў Рызе сям’я траціць каля 350 еўра за месяц, ці 1010 рублёў.
«Пры гэтым не магу сказаць, што мы ў чымсьці сабе адмаўляем. Ядзім тое ж, што елі ў Беларусі, трацім на ежу прыкладна столькі ж. Толькі на цэны глядзім, а ў Беларусі амаль не глядзелі, — расказвае Жэня. — У астатнім няма розніцы. Мы мяса не ядзім, наш рацыён — рыба, гародніна, садавіна, малочка, макароны, кандытарскія вырабы. У Латвіі ў параўнанні з Беларуссю вельмі дарагая стаматалогія. Камуналка і грамадскі транспарт. А па ежы асаблівай розніцы няма».
Сярэдні заробак у Латвіі на канец трэцяга квартала складаў 1143 еўра ў месяц да выплаты падаткаў, або 3299 рублёў. Baltnews паведамляе: сярэднестатыстычны латвіец з такім заробкам траціць на прадукты 23,3% ад свайго даходу.
Дзе танней? Параўноўваем кошты з крамаў, куды ходзяць нашы героі
Мы папрасілі герояў нашага матэрыялу пафатаграфаваць цэны ў крамах, куды яны заўжды заходзяць. Перавялі цэны ў беларускія рублі па актуальным курсе і супаставілі ў вялікай табліцы.
| Прадукт | Цэны ў розных гарадах (беларускія рублі) | |||||
| Варшава | Вільня | Рыга | Кіеў | Масква | Мінск | |
| Бананы, 1 кг | 3,04 | 2,80 | 2,80 | 2,39 | 2,23 | 3,29 |
| Бульба, 1 кг | 1,82 | 1,13 | 0,54 | 0,66 | 1,71 | 1,40 |
| Курынае філе, 1 кг | 10,88 | 13,78 | 16,17 | 11,08 | 12,68 | 8,99 |
| Макарона, пачак | 4,86 | 3,62 | 5,65 | 3,32 | 3,43 | 2,75 |
| Мука, 1 кг | 1,15 | 4,49 | 2,83 | 1,62 | 3,43 | 2,32 |
| Свініна, 1 кг | 15,2 | 21,13 | 9,86 | 10,7 | 12,68 | 8,99 |
| Яблыкі, 1 кг | 2,12 | 2,23 | 1,10 | 1,85 | 3,43 | 1,95 |
| Яйка, 10 шт. | 4,56 | 6,49 | 2,83 | 3,19 | 2,74 | 3,01 |
| Малако, 1 л | 1,52 | 2,80 | 1,13 | 3,07 | 2,91 | 2,07 |
| Чыпсы, пачак | 2,00 | 5,62 | 2,83 | 4,61 | 2,60 | 4,19 |
Каментары