Насіць на Радаўніцу на могілкі пластыкавыя кветкі не варта. А чым іх можна замяніць?
Цудоўная традыцыя ўпрыгожваць магілы кветкамі стала папулярнай у канцы XIX стагоддзя. Багатыя еўрапейцы часам нават выкуплялі цэлыя батанічныя сады пад сямейныя пахаванні, а таксама ператваралі могілкі ў сапраўдныя кветнікі. Людзі бяднейшыя задавольваліся пасадкай звычайных кветак і неабходным за імі доглядам. Нібыта ўсё ішло добра, але ў нейкі момант у нас з'явіліся пластыкавыя кветкі і перад Радаўніцай гарады сталі ператварацца ў іх велізарны рынак. Што ж з імі не так і чаму з гэтай нагоды абураюцца эколагі ды царква, піша «Зялёны партал».
Прыгожыя кветкі сёння — гара пластыкавага смецця праз год
Сёння людзі ахвотна падтрымліваюць гэтую прыгожую традыцыю і імкнуцца ўпрыгожваць магілы сваякоў, але замест валтузні з жывымі раслінамі ўсё часцей аддаюць перавагу таму, каб купіць пластыкавы букецік або вянок. Гэта танна, прыгожа, ярка, проста, ніякага догляду, толькі мяняй ужо патрапаныя часам кветкі на новыя.
Але вось у гэтым і ёсць галоўная праблема. Звычайна кветкі мяняюць двойчы на год — на Дзяды і Радаўніцу. І тады кантэйнеры для смецця ператвараюцца проста ў горы рознакаляровых пластыкавых адкідаў.
Але пластык жа ўжо перапрацоўваюць, то ў чым праблема? Перапрацоўваюць, але не такі. З бутэлькамі ўсё прасцей, а вось кветкі вырабляюць з розных відаў пластыка: сярэдзіна кветкі часта з пенапласту, пялёсткі — з латэксу або поліэстэру, сцябло — з ПВХ, а ў ім яшчэ і металічны стрыжань. Паспрабуй «распрані» такую канструкцыю, а раскладацца яна будзе ад 100 да 500 гадоў.
Спальваць іх таксама нельга — у паветра выдзяляюцца шкодныя рэчывы.
Заўважалі, якое цяжкое паветра ў закрытых памяшканнях, дзе прадаюць рытуальныя тавары? Дык вось, трымаць такія кветкі і вянкі ў пакоі даволі небяспечна, яны могуць быць пафарбаваныя анілінавымі фарбамі, якія выклікаюць галаўны боль, галавакружэнне і слабасць.
Царква таксама не ўхваляе
Падчас Радаўніцу, на якую прынята ўспамінаць памерлых сваякоў, у храмах здзяйсняецца літургія, дзе моляцца пра памерлых блізкіх. Затым усе ідуць на магілы, каб несці радасную вестку пра Уваскрослага Хрыста. У гэтым і ёсць рэлігійны сэнс свята, а кветкі — усяго толькі элемент культуры, сімвал жыцця, створанага Богам.
Але пластыкавыя кветкі — не больш чым хлусня і фальшывасць. Паводле хрысціянскіх звычаяў, магілы прынята даглядаць, прыбіраць смецце, чысціць ад пустазелля, утрымліваць іх у чысціні. Гэтым і аддаецца даніна памяці памерлым блізкім. А прыйсці пару разоў на год, прынёсшы яркі штучны букецік, святары лічаць крывадушнасцю.
«Зялёны партал» даведаўся, што думае з гэтай нагоды іерэй Віталь Быстроў з уніяцкай парафіі іконы Божай Маці Жыровіцкай у Івацэвічах. У жыцці ён не купіў ніводнай пластыкавай кветкі і не раіць гэтага рабіць сваім парафіянам:
«Ва Украінскай грэка-каталіцкай царкве выкарыстанне пластыкавых кветак афіцыйна лічыцца экалагічным грахом. У беларускай такога граху афіцыйна няма, але мы ўсе актыўна не падтрымліваем хай і прыгожую, але вельмі шкодную пластмасу. Перад святамі я закранаю гэтую тэму на пропаведзі і тлумачу сваім парафіянам, чаму гэта кепска.
13 красавіка ў нас была Радаўніца, і мы ўсёй сям'ёй аб'язджалі магілы продкаў і радні маёй цешчы. Не завезлі ніводнай пластыкавай кветкі, а замест іх паклалі на магілы па прыгожым каменьчыку. Гэта не менш выдатная старажытная габрэйская традыцыя. Самі мы не габрэі, але нейкія набожныя, асабліва экалагічна чыстыя іхнія традыцыі можам практыкаваць.
А для тых, каму абавязкова хочацца несапраўдных кветак для ўпрыгожвання, магу параіць замовіць амаль у любога зваршчыка металічную кветку, звычайна гэта ружа: нядорага, прыгожа, хопіць на шмат гадоў», — раіць іерэй Віталь.
Што ж пасадзіць на магілцы?
Мох для афармлення ўчасткаў
Мох выдатна ўпісваецца ў любы могілкавы ландшафт і фармуе роўнае зялёнае пакрыццё. Гэта вельмі зручная расліна, яна даволі трывалая і добра размнажаецца, абараняючы глебу ад эрозіі і пустазелля. Плюс да гэтага мох вечназялёны, таму можа ўпрыгожваць магільны грудок цягам усяго года.
Мох зусім непатрабавальны, таму калі вы зазіраеце на могілкі толькі раз у год, ён стане выдатным рашэннем. Лепш за ўсё для ўпрыгожвання магілак падыдуць наступныя сарты: каменяломнік, ірландскі мох, маладзіла і ачытак. Ніякага палівання і праполкі.
Салітэры для перыметру
Салітэры — гэта маленькія кусцікі або дрэўцы. Звычайна іх не садзяць на сам грудок, а выкарыстоўваюць для дэкору перыметру пахавання. Можна пасадзіць прыгожы куст шыпшыны, барбарысу або чубушніку, які ў народзе памылкова называюць язмінам, але цвіце ён проста ашаламляльна і пры гэтым зусім непатрабавальны. Галоўнае — сачыць за тым, каб расліна не вырастала занадта высокай, дапушчальныя памеры лепш абгаварыць загадзя з работнікамі могілак.
Можна паспрабаваць пасадзіць непатрабавальныя гатункі куставых руж, і добра было б, каб яны былі без шыпоў, бо тыя могуць ствараць нязручнасці пры перамяшчэнні і перашкаджаць вашым суседзям даглядаць свае ўчасткі.
Звярніце ўвагу на такія прыгожыя сарты, як Alexandre Girault — гэта проста велізарныя ружы, якія цвітуць нават у глыбокай цені; Blushing Bride: кусцік будзе мець добры імунітэт да хвароб і перажыве нават халодную зіму, калі яго накрыць; Maria Liesa — тыя самыя ружы, якія не маюць шыпоў, а яшчэ яны выдатна пераносяць зіму.
Шматгадовыя і глебапакрывальныя расліны для надмагілля
Шматгадовыя расліны маюць выдатную ўласцівасць ствараць шчыльны суцэльны дыван на магілцы, а яшчэ іх можна цікава камбінаваць з іншымі раслінамі, ствараць розныя ўзоры і маленькія клумбачкі. Для гэтага выдатна падыдзе прыгожая расліна барвенак з нябесна-блакітнымі кветкамі. Яна не баіцца холаду, выдатна расце ў цені і непераборлівая адносна глебы.
Плюшч добра расце на сонцы і ў цені, ён даўно з'яўляецца заўсёднікам могілак у Еўропе, элегантна абвівае агароджы і выдатна глядзіцца на гранітных або мармуровых плітах. А жывучка паўзучая нездарма атрымала сваю назву, яна зусім не мае патрэбы ў доглядзе, затое мае прыгожая лісце розных адценняў і перашкаджае росту пустазелля.
Сезонныя кветкі
Калі ёсць час і жаданне крыху прыкласці намаганняў, то можна выбраць недарагія, але прыгожыя кветкі і камбінаваць перыяды іх цвіцення так, каб усе тры сезоны на магілцы цвілі яркія, а галоўнае — сапраўдныя і жывыя кветкі.
Для вясны можна падабраць бягоніі, прымулы, фіялкі і цюльпаны. Улетку цвітуць афаналіс і сухацвет, а ўвосень прыходзіць час аксамітак, верасу і дэкаратыўных відаў палыну.
Выдатна падыходзяць для ўпрыгожвання яшчэ і стакроткі, кранальныя браткі, незабудкі і нарцысы. Касачы таксама не патрабуюць адмысловага догляду: трэба толькі раз на год прыбіраць сухое бадыллё і рабіць гэта можна якраз на Радаўніцу.
Навошта браць на могілкі перад Радаўніцай ланцуг? Вось як дапаможа з застарэлай праблемай
У аўторак — Радаўніца. Эколагі заклікаюць адмовіцца ад пластыкавых кветак
За сарваную галінку бэзу на вуліцы можна атрымаць гіганцкі штраф
«Кот прымае выраб за сапраўдную птушку і пачынае паляваць». Айцішніца ў вольны ад асноўнай працы час стварае ўпрыгожанні неверагоднай прыгажосці
Кандыдат у прэзідэнты ад камуністаў заклікае забраць і падзяліць маёмасць апазіцыянераў15
Каментары
Ці гэта за вас будуць рабіць тыя, хто ў Беларусі знаходзіцца? І каго вы грэбліва называеце "хатаскрайнікамі", якіх Крыновічу зусім не шкада? "Кто хотел, тот уехал" і гэтак далей....